Oudjaarsdag. Tijd om terug te blikken en vooruit te kijken. Lekker mijmeren en stilstaan.
Oudjaarsdag
Waarom nemen we op 31 december afscheid van het vorige jaar? Voor wie er in gelooft: Onze jaartelling is gebaseerd op de geboorte van Jezus Christus. Maar waarom begint de jaartelling een week na zijn (of haar) geboorte? Dat weet niemand. Natuurlijk zijn er nog veel andere verhalen. Die van Adam en Eva en die van de oerknal. We nemen alles met een korreltje zout en geloven dat wat we willen geloven. Dat wat er in ons straatje past; met respect voor alle verschillen. Voor mij is oudjaarsdag de laatste dag van het jaar. Niet meer en niet minder.
Caesar en Augustus
Julius Caesar
Waarom begint het nieuwe jaar dan op 1 januari? De Romeinen introduceerden in het jaar 708 (zo ongeveer 46 v.Chr.) de Juliaanse kalender (12 maanden). Januari is hierin vernoemd naar Janus; de Romeinse god van het begin. Deze kalender hebben we dus nog steeds in onze wc hangen. Voor de boeren waren de eerste kalenders niet betrouwbaar. Daarom werd er her en der wat bijgeschaafd. Zo deed ook Caesar. Hij gaf het jaar 365¼ dagen. De maanden kregen om en om 30 en 31 dagen, behalve februari die 29 dagen in een gewoon jaar en 30 dagen in een schrikkeljaar kreeg. De zevende maand werd veranderd van Quintilis in Julius (juli). Gevalletje ijdelheid. Keizer Augustus liet de achtste maand veranderen van Sextilis naar Augustus. Hij wilde niet onderdoen voor de maand van Julius dus ook hij wilde 31 dagen (februari had toen 29 dagen maar daar werd gewoon eentje vanaf gesnoept). Ook een gevalletje ijdelheid. Het gemakkelijke om-en-om systeem lag hiermee aan duigen. Niemand heeft er ooit wakker van gelegen. Volgend jaar hebben we een schrikkeljaar.
Gelukkig nieuwjaar
Lekkere oliebol
Wij wensen elkaar ieder jaar een gelukkig nieuwjaar. Eeuwenoude traditie. Niet meer zingend langs de deuren, met veel kabaal. De Romeinen vierden deze dag met veel eten en drinken. Hier was de christelijke kerk op tegen en wilde kerst als jaarwisseling gaan introduceren. Toch bleven de mensen feest vieren en brachten ze na veel discussie de jaarwisseling weer terug naar 1 januari. Het werd een officiële feestdag. Lang verhaal kort.
Het oliebollen eten bestaat al meer dan vierhonderd jaar. Toen als een soort offer aan de goden maar ook om voorbereid te zijn op de winter. Toen hadden ze vast nog niet van die prachtige kramen overal staan en moesten ze voorafgaand aan de hongerige, koude winter gewoon wat spek op de heupen kweken.
Terugblikken en vooruit mijmeren
… wees lief voor elkaar
In deze maand (2023) is het voor mij al weer twee jaar geleden dat ik de diagnose Leukemie (CLL/SLL) kreeg. Voel me nog steeds goed. Heb wel wat extra ‘kwaaltjes’ maar ben over het algemeen meer dan tevreden. Mijn lieve P. heeft een zware klap te verwerken gehad in maart van dit jaar. Maar we pakken de draad samen goed op. Iets minder werken, meer genieten. Aandacht voor de kleine geneugten van het leven en wat minder zwaar op de hand.
We dragen het leed van oorlogsslachtoffers en slachtoffers van ander zinloos geweld allemaal met ons mee. Zo lang de aarde draait is er haat tussen bepaalde groepen mensen. Intelligent of niet, man of vrouw, religieus of niet, met huidskleur of niet; maakt allemaal niet uit. We denken nog steeds het recht te hebben en invloed uit te kunnen oefenen op het leven van een ander. Zoals de mooie woorden van Peter R. de Vries al vertelden: A bended knee is no way to be free (we zijn aan niemand ondergeschikt).
Neem nog een oliebol en een glas bubbels. Luid het nieuwe jaar in met een warm hart en gulle hand. Wees lief voor elkaar.
Dank je wel voor je leuke, leerzame, interessante en soms heel persoonlijke blogs. Ik lees ze graag en heb het idee dat ik een beetje weet wat voor een fijn mens je bent. Fijne jaarwisseling en geniet van de mooie dingen die het leven te bieden heeft in 2024! x
Dank je voor het compliment. Fijn zo op de laatste dag van het jaar. Ik heb ook veel bewondering voor jouw openhartige blogs. Fijne jaarwisseling en een voorspoedig 2024.
Een leerzaam blogje wat mij betreft. Ik was al eens tot de conclusie gekomen dat ooit eens niet januari, maar maart de eerste maand van het jaar geweest moest zijn en februari logischerwijs de laatste maand van het jaar was. Vandaar de 28 dagen. Dat juli en augustus de 5e en 6e maand waren klopt dus mooi met maart als eerste maand. Is pas met de juliaanse kalender januari de eerste maand geworden?
De oliebol schijnt nog maar betrekkelijk kort een oudejaarstraditie te zijn. Weet nog uit mijn kindertijd dat er bij enkele gezinnen in mijn geboorteplaats oliebollen gegeten werden als alle aardappelen gerooid waren. ERn hoewel heel Bruntinge het over ‘euliebollen’ had gebruikten zij het woord ‘euliekrappen’ ervoor. Maar zijn kwamen dan ook ‘oosterd vort’ zoals mijn moeder placht te zeggen. Uit Oost-Drenthe en dus geen geboren en getogen Midden-Drenten, vertaald in de landstaal.
De oude Romeinen schenen weinig aanleiding nodig te hebben om een schranspartij en/of drinkgelag te organiseren volgens de leukste geschiedenisboekjes die ik ken; die van René van Royen en Sunnyva van der Vegt. Ze onderzoeken het waarheidsgehalte van de Asterix- en Obelixverhalen en voorzien die van historisch commentaar. Als er in mijn schooltijd zulke geschiedenisboekjes waren geweest, dan was het vak geschiedenis beslist niet zo’n saai en droog vak geweest. Nadeel kan zijn dat het aantal historici en classici de pan uitgerezen zou zijn.
Nog een plezierige oudejaarsavond toegewenst en een vredig en gezond 2024 .
Dank voor je prachtige aanvullingen. Ik ga zeker eens kijken naar de geschiedenisboekjes van Van Royen en Van der Vegt. Ik heb weinig geschiedenisles gehad en zie dat vaak als een gemis. Soms weet je geen achtergronden van bestaande situaties. Maar ik doe mijn best.
Op naar een voorspoedig 2024.
Waarschijnlijk zijn de boekjes nooit bedoeld als geschiedenisboekjes, maar ik heb ze wel zo ervaren. Kennis van de albums van Asterix en Obelix is wel noodzakelijk ervoor. Maar over de achtergronden van het Romeinse rijk leer je erg veel.
Ik heb na mijn lagereschooltijd ook nooit veel Algemeen Vormend Onderwijs meer gehad; beroepsonderwijs blonk daar bepaald niet in uit. Op de LTS was het nog half vakmatig, half AVO, maar op de UTS en MTS (nu MTS en HTS) was AVO op zijn gunstigst een kwart van de tijd. De rest was allemaal vakmatig. Na afloop wist je dus heel veel van ‘het vak’, maar van de maatschappij bar weinig.
Geschiedenis is uit je hoofd te leren maar levenservaring moeten we zelf opbouwen, ook al zijn we straks 80 jaar denk ik.