Uitstelgedrag. Wie kent het niet. Uitstellen van een lastig gesprek met je collega, stofzuigen of het uitstellen van een afspraak bij de tandarts. Dit kan je aardig in de weg zitten.

Systematisch uitstelgedrag

uitstelgedrag

Helaas moet ik bekennen dat ook ik af en toe wat uitstelgedrag in mijn inpandige systeem vind. Niet veel, maar het zit er wel. Sommige rotklusjes thuis schuif ik eindeloos naar voren. Denk aan het schoonmaken van het doucheputje, de auto stofzuigen of het reinigen van de filters van de droger. Ik beperk dit gedrag tot een minimum maar als het gebeurt, laat ik het lekker gaan. Het bijgeleverde schuldgevoel laat ik het liefst in rook opgaan. Deze (vervelende en vooral saaie) klussen heb ik nu voor mezelf in de agenda gezet en dat werkt. Kom ik ze tegen, voer ik ze zonder tegen mezelf te stribbelen, uit.

Op het werk gaat het anders. Vaak is een team afhankelijk van jouw presteren en wil je niemand voor een voldongen feit zetten als jij je bijdrage niet hebt geleverd. Ik ben op die momenten een hechte teamspeler die van de andere leden hetzelfde verwacht. Open en transparant. Lukt het niet; dan helpen we elkaar. Uitstellen is geen optie.

Uitstelgedrag (procrastinatie)

Uitstel maakt gemakkelijke dingen moeilijk en moeilijke dingen nog moeilijker”. Dit is een realistische uitspraak van ene Mason Cooley. Heb jij last van uitstelgedrag of procrastinatie? Uitstelgedrag betekent niet dat je werk, of taken die jij je hebt voorgenomen, niet doet. Het heeft niets met werken onder druk te maken. Uitstelgedrag is werk en taken die jij je hebt voorgenomen niet doen én je er uiteindelijk slecht over voelen. Het wordt dan je grootste vijand. Let op; op die momenten pleeg je dus roofbouw op jezelf. Negatieve stress.

Laatste moment

risico op uitputting

Sommige mensen presteren het beste op het laatste moment. Zeggen ze. Ik helemaal niet. Vroeger niet en nu ook n iet. Maar helaas pindakaas voor de rest van de potentiele uitstellers. Ook al denk je dat je zo in elkaar zit, je systeem is er niet op gebouwd om continu te pieken. Je kunt zelfs door dit gedrag, last krijgen van chronische vermoeidheid omdat je roofbouw pleegt op jezelf. Had je niet verwacht he? Je loopt door dit gedrag, zelfs het risico op uitputting. Ga het gesprek aan met jezelf en doe kleine stapjes. Niet al die vervelende klusjes op dezelfde zaterdag. Iedere 1e zaterdag van de maand doe je een rotklusje. Die zet je vervolgens weer in je agenda en laat je in een bepaald ritme terugkomen.

Nutteloos

consequenties

Snap in ieder geval dat uitstelgedrag consequenties heeft. Weet dat het (ronduit gezegd) nutteloos is. Misschien behalve de roofbouw op dat goddelijke lichaam van je heeft het vervolgens ongewenste effecten.  Als je dat moeilijk gesprek maar lang genoeg blijft uitstellen, loop je risico dat het die ongewenste effecten heeft. Misschien heeft je collega al met je baas gesproken of wordt de afstand tussen jullie alleen maar groter. Je mist hierdoor wellicht kansen. Het uitstelgedrag thuis werkt net zo. Als je de filters van je droger niet regelmatig schoonmaakt, heb je kans dat dit apparaat op een dag in brand staat. Slapeloze nachten of nachten waarin je die ene klus van je werk toch af wilt hebben. Ongezond.

Zelfvernietiging

zonde van de tijd

Is de reden misschien dat stiekeme, verborgen lijstje? Dat lijstje waar je de (voor jou) minder belangrijke taken onder aan zet maar ze wel uitvoert. De prioriteiten staan symbolisch boven aan maar worden helemaal niet uitgevoerd. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat je ogenschijnlijk een opgeruimde mailbox hebt maar dat je grootste project weken achter op schema loopt. Zonde van de tijd gewoon. Denk er goed omdat dit uitstelgedrag leidt tot zelfvernietiging.  Consequenties dus. Ooit gaat het fout en dat is zeker niet nuttig. Je loopt het risico dat je omgeving je als iemand gaat zien met weinig ruggengraat en doorzettingsvermogen. In het ergste geval wordt je als lui neergezet.

Angst

komt het door angst?

Komt dit uitstelgedrag door angst? Of komt het door een angst die niet reëel is? Kijk er eens op een rationele manier naar. Vraag jezelf af waarom je bang bent, wanneer is het begonnen? Of was je altijd al zo? Wordt het erger? Ben je niet aardig genoeg voor jezelf? Ben je te stom om een gesprek te voeren of om je excuus aan te bieden? Krijg je ontslag? Ik denk het allemaal niet. Uiteindelijk valt het allemaal wel mee en snap je best wel dat het ineffectief en vertragend werkt. Het heeft te maken met gewoontes van onze handelingen.

Neem de tijd om inzicht te krijgen in je eigen handelen. Als je dan inzicht hebt kun je kijken of je op een bepaald moment van de dag die situaties aan kan pakken die je normaal gesproken uit de weg zou gaan. Per slot van rekening is het aangeleerd en soms zelfs obsessief (aangeleerd) gedrag. Je bent op deze manier niet echt een pretje voor je omgeving. Geen zonnestraaltje, gewoon een stuk chagrijn.

Oorzaken

faalangst

Als oorzaak zou angst  wel een grote speler kunnen zijn. Hebben veel mensen last van. Stiekem. Als je uitstelt hoef je niet op feedback te wachten. Je krijgt geen kritiek. Eventuele faalangst ga je op deze manier ‘makkelijk’ uit de weg. Maar ook de verwachting dat iets niet zal lukken, weerhoud je er van om ergens aan te beginnen. Je lichaam maakt steeds opnieuw stresshormonen aan; adrenaline, noradrenaline en cortisol.  Dit zal leiden tot uitputting en lichamelijke klachten.

Misschien verdwijnt je normale trots en voel je je opgelaten.  Je werk schiet niet op en daardoor raakt je motivatie ook nog eens op een absoluut dieptepunt. Misschien ben je te perfectionistisch. Het resultaat zou minder goed kunnen zijn dan je denkt. Daarom stel je het uit en begint er uiteindelijk niet eens aan. Het kan ook zijn dat je uiteindelijk door de bomen het bos niet meer ziet, doordat je moe bent. Ga naar je leidinggevende en vraag om hulp.

Tips:

risico op lichamelijke klachten … knoop in je maag

. stel je doelen dus niet te groot.
. begin met kleine stapjes
. droom maar maak je dromen niet te groot
. stop met analyseren en begin gewoon te werken
. wees eens wat milder voor jezelf
. plan duidelijk afgebakende rustmomenten

Uitstel is de dief van de tijd (bron C. Dickens 1812-1870).