Smørrebrød. Vrij vertaald; een hopen boterham. Een traditioneel Deens lunchgerecht.
Smørrebrød
Wij maakten kennis met dit lekkere broodje tijdens onze reis door Denemarken (op weg naar Hirtshals – Ferry naar Noorwegen). Deze broodjes zijn rijkelijk belegd met kaas, vlees, vis, saus. Gevarieerde smaken en met een prachtig uiterlijk. Het brood is eigenlijk ondergesneeuwd door het beleg. Maar dat is geen enkel probleem. Geef ons een mes en vork en we werken ons er wel doorheen. Noorwegen is zo langzamerhand (voor ons) het land van fjorden, Vikingen, rust en Smørrebrød.
Vroeger namen de boeren en werknemers lunchpakketjes mee. Brood (vaak roggebrood) met dunne plakjes vlees of vis, kaas en een soort saus. In 1883 zette het beroemde Deense restaurant Nimb dit op het menu en serveert het nog steeds. Hip en lekker. Kleine kunstwerkjes die we vervolgens ook in Noorwegen tegenkwamen.
Maaltijden
Noren eten over het algemeen vier maaltijden: Ontbijt, lunch, avondeten en een hapje ’s avonds (kvelds geheten). Het al dan niet eten van zo’n ‘kvelds’ hangt vaak af van het tijdstip van het avondeten. In de supermarkten ligt brood genoeg. Vaak hele broden die je thuis moet snijden. Traditioneel brood is Flatbrød en Lefse. Net als bij ons een grote keuze in zoet beleg maar ook ’typisch Noors’ beleg zoals kaas (bruine, zoetige variant van koe- of geitenmelk). Trouwens Noren Nederlanders worden het niet eens over de uitvinding van de kaasschaaf. Vleesbeleg is ook in vele variaties te koop. De Noren eten ook makreel in tomatensaus en/of zure haring op hun ontbijtbroodje. Maar pap, yoghurt met muesli zijn goede alternatieven.
Tijdens de lunch (11.30 en 12.30 uur) zie je veel meegenomen, zelf gesmeerde boterhammen. Net als wij Nederlanders, nemen ze een broodtrommeltje mee met brood en wat rauwkost. Geen dubbelgeklapte exemplaren maar netjes met tussenleggertjes van vetvrij papier.
Avondeten
Avondeten is super informeel. Je hoeft ook niet op elkaar te wachten en smakelijk eten wordt overgeslagen. Dank je wel achteraf (takk for mat) is wel van belang. Vaak staat er aardappel, vlees, wortels, vissticks, pasta met saus, pizza of pannenkoeken op het menu. Eenvoudig. Avondeten is al zo rond 16 en 17 uur. Bij gehaktballen en wild eten de Noren graag tyttebær, een rode bosbes die met een beetje suiker wordt verwarmd tot een soort saus ontstaat. Zalm is niet langer luxe maar volop verkrijgbaar. Andere vissoorten zoals schelvis, kabeljauw en koolvis (gekookt) zijn geliefd. Vis is ook in blik verkrijgbaar, in de vorm van ’fiskeboller’ (visballen van kabeljauw en schelvis, gemengd met melk, aardappelzetmeel, zout en kruiden).
Tussendoor
Mars, Twix en drop (lakris) zijn ook genoeg te koop. Koekjes, chips (inclusief dipsaus) en nootjes ook. Maar wel een minder uitgebreid assortiment. Het populairste tussendoortje is waarschijnlijk de hotdog (pølse); gegeten op een Lefse met mosterd, ketchup en gebakken uitjes. IJs wordt lekker weggelikt in Noorwegen. Het liefst Krone-is (roomijs).
Weetje: Al met al liggen de Noren qua smaak tussen Europa en Amerika. De Noorse markt wordt vaak gebruikt als proefkonijn door bedrijven die willen weten waar een product aanslaat.
Wij hebben al 50 jaar de traditie om 1e kerstdag smorrebrod te eten.
De basis is bruineboterham zonder korstjes belegd met plakje sla en komkommer.
Dat is de basis.
Beleggen we met ned.garnalen met tuinkers, paling of gerookte makreel met nepkaviaar,
haring, gerookte zalm met uitjes, kaas met geschaafde radijs en selderij zout, plakjes
gekookt ei met tuinkers en rosbief met blokjes augurk.
Groeten
Loes
Wat leuk. Het water loopt me door de mond alleen al bij het lezen van jouw kerst-smörrebröd. Heerlijk.