Kolham. Af en toe fietsen we rond onze woonplaats Harkstede. Een prachtig dorp onder de rook van Groningen (voor degenen die dat nog steeds niet weten). Veel voorzieningen en een paar duizend vriendelijke mensen. Vandaag fietsen we, met frisse tegenwind, richting Kolham.
Locatie op de kaart
Kolham is een dorp tussen Hoogezand en Harkstede; ten noorden van de A7. Het dorp kenmerkt zich door historische lintbebouwing (losstaande bebouwing langs de weg met prachtige doorkijkjes over de weilanden). Een dorp tussen de landerijen en natuurlandschappen. Weinig inwoners (ruim 1600) en geen supermarkt te vinden. Wel een school, een dorpshuis, verenigingen, veel bos en een zwemplas. Aan de andere kant van de A7 (ten zuiden) ligt bedrijventerrein Rengerspark.
Kolham en Geschiedenis
Colham, Koldeham en De Ham zijn namen uit de geschiedenis van Kolham. Het betekent ‘koude woonplaats’. Voor velen blijkbaar als onbeschut betiteld in de strijd tegen de gure, noordenwind en de regen. De eerste bewoners vonden hier een bodem met een schat aan brandstof (turf). Hoog en droog. In de geschiedenis van Kolham komen dus geen watermolens voor. Wel een unieke korenmolen (stellingmolen). De ´Entreprise’ (zo heet deze molen) is na een brand in 2000 volledig hersteld. De onderbouw dateert van 1880. De wieken van deze koren/graanmolen torenen ver boven de skyline van Kolham uit. Zoals veel molens in Nederland, wordt deze onderneming veelal gedreven door vrijwilligers.
Gas
Niet onbelangrijk is dat er in 1959 voor het eerst aardgas werd ontdekt in Kolham, bij boer Boon. De Slochter Gasbel was al snel een feit. Nederland ontwikkelde zich in een razend tempo als gasland en droeg bij aan de Nederlandse welvaart. Tot nu toe zonder problemen. Velen koken op aardgas en verwarmen hun huizen (nog steeds) met deze brandstof.
Natuur
We fietsen langs het natuurgebied ‘t Roegwold. Vanaf Harkstede aan de linkerkant van de weg. Een prachtig stuk natuur waar je ook kunt wandelen. Veel landbouwgronden maken plaats voor een gevarieerd landschap met gras, bloemen en water. Nu met schitterende herfstkleuren. Het fietspad is geasfalteerd en ruim. Verderop zien we de Vrouwenlaan. Vroeger was dit de oude verbindingsweg tussen Groningen en Drenthe (langs het Zuidlaardermeer). In 1499 vond de slag bij Groningen plaats aan het andere eind van de Vrouwenlaan. Via deze weg belegerde de bisschop van Munster in 1672, de stad Groningen (Gronings Ontzet). Interessante, bijzondere feitjes van bijna 400 jaar geleden. Toen statig te paard; wij op fiets.
Koude vingers
Fietsend vanuit Harkstede zie je, na de molen en na het centrum van Kolham, rechts de prachtige, monumentale witte Hervormde kerk (1641). Vanaf 1929 liep er ook nog een spoorlijn door Kolham maar door allerlei economische ontwikkelingen en de WOII, besloot de gemeente Slochteren de lijn op te heffen. Nu moet je met de bus. Wij fietsen niet verder omdat we koude vingers krijgen van de straffe Oostenwind. We keren nog voor de N387; de weg via Siddeburen richting Delfzijl. Op naar de kachel; op naar een lekkere kop warme koffie.
… het beste dat de geschiedenis ons nalaat, is het enthousiasme dat zij veroorzaakt. (bron: J.W. von Goethe).
Leuk, veel gewandeld met Chica, maar vooral met zonnig weer :-).
… volgende keer Chica trakteren op een wandeling vroeg in de avond, met de ondergaande zon … prachtig.
Rond 2003 ben ik een keer via Winterswijk naar Assen gefietst door Woltersum (waar een mooie houtzaagmolen staat) en door Haren. De kans is groot dat ik door of net langs Harkstede ben gefietst, maar dat had ik toen niet bewust in de gaten. Later ben ik nog een keer door Hogezand gefietst en eerder via Zoutkamp door de stad Groningen , Slochteren, Heiligerlee en zo verder naar Oslo. Zelf vind ik het deel tussen Oudeschans en Ter Apel mooi. Al met al is het mooi fietsen in Grongingen alleen Delfzijl viel me erg tegen.
Fiets de volgende keer van Delfzijl richting Termunten en ga dan bij zonsondergang door de Carel Coenraadpolder. Een minder rijke geschiedenis maar wel productie van graan, suikerbieten en aardappelen. Of je gaat naar het natuurgebied Lauwersoog (vlak bij Zoutkamp). Als je vanaf Oudeschans richting Ter Apel gaat kom je langs Sellingen en Bourtange. Prachtige natuur, mooie slingerweggetjes en authentieke dorpjes. Groningen is best wel mooi … er gaat niets boven Groningen.
Oeps. Winterswijk moet natuurlijk Winschoten zijn, en Grongingen Groningen.
… een goed lezer heeft maar een half woord nodig …
O ja, en alles dat op (Birming)ham, (Arn)hem en (Mühl)heim eindigt zal iets mer heem te maken hebben. Ik vraag me daarbij of hoe Kolham door de locale bevolking wordt uitgesproken. Hoor je aan het eind ham, hèm of um?
kollam … dus met am. Toch geweldig dat deze kleine dorpen een rijke geschiedenis hebben?
mooi en vooral enthousiast verhaal
Ga vooral de kerk en de molen bekijken, die vedienen dat.
Historische data is wel wat mee mist. Dat de Bisschop van Munster in 1672 over de Vrouwenlaan naar Groningen trok, is een fabel. Maar andere legers kwamen er wel langs, zoals die van Ridder Fox.
De kerk werd in 1641 door de stad Groningen hersteld en het bouwjaar 1880 was van een molen op een andere plaats. De molen die er nog staat is uit 1906.
Maar dat zijn maar details.
Ik ben blij met je details. Hoe weet je dat dat van de Bisschop een fabel is? Wel leuk om zo eens door de geschiedenis van de streek te wandelen he? Hier valt best veel te vertellen. Ben bezig met een boek over de geschiedenis van Groningen.
Als de Bisschop Bernard van Galen alias Bommen Berend over de Vrouwenlaan was getrokken kwam hij via Zuidlaren over Scharmer-Harkstede naar Groningen. Of hij kwam van Winschoten over Slochteren naar Zuidlaren en naar Groningen. En hij kwam terecht in Haren. Overigens is het heel moeilijk aan te tonen dat iets NIET gebeurd is. Succes met je boek, ik ben benieuwd.