Kerstcadeaus. Waarom leggen we cadeaus onder de kerstboom? Tegenwoordig is het een belangrijk onderdeel van het moderne kerstfeest. Kosten noch moeite worden gespaard. Zo vlak na Sinterklaas weer de winkel in voor het zoveelste vaak onzinnige en dure presentje.
Geschiedenis
traditie
Hoe kom je op het idee? Nou. We weten niet precies hoe deze cadeau-gewoonte is ontstaan. Kerst is ooit beïnvloed door heidense gewoonten. Heel, heel lang geleden, op 21 december, gaven de Romeinen elkaar al een cadeautje tijdens het feest dat gewijd was aan Saturnus. Meestal aan de gastheer. De meer Bijbelse uitleg komt door de drie wijzen uit het oosten. Zij boden Jezus geschenken, goud, wierrook en mirre aan. Later is dit blijkbaar, uit praktische overwegingen, uitgegroeid tot één groot cadeaufeest. Wat klopt en wat niet klopt kunnen we nooit bewijzen.
Kerstcadeaus
geschiedenis
De meest directe invloed op het hedendaagse kerstfeest zou misschien ook nog wel Sinterklaas kunnen zijn. Sint Nicolaas was al vanaf de middeleeuwen een bekende verschijning in Nederland. Regelmatig werden er cadeautjes (munten in schoenen voor de armen) uitgedeeld door deze bisschop. Anoniem. Zo ontstond bijvoorbeeld de gewoonte om je schoen op te zetten. In de 17e eeuw kwam Sint Nicolaas op Amerikaanse kerstfeesten (Nederlandse emigranten) en verbasterde langzamerhand tot Santa Claus. Hij veranderde tot de uiteindelijk welbekende, in het rood geklede, dikbuikige Kerstman. De reclame van Coca-Cola maakte deze Kerstman ook nog eens wereldberoemd. Bij het openen van het graf van Sint Nicolaas (Bari – Italië) bleekt het om een mager mannetje te gaan van maar net anderhalve meter.
Nederland
invloed uit Amerika
In Nederland sloeg de kerstman niet aan in de 19e en 20e eeuw. Maar de invloed van de Amerikaanse cultuur is de laatste decennia steeds sterker geworden. Denk aan Valentijnsdag en Halloween. Nu is deze rondbuikige man niet meer weg te denken uit de Nederlandse etalages. Deze kerstman heeft, in tegenstelling tot Sinterklaas, een vliegende arrenslee, getrokken door rendieren. Hij woont in Finland; negen kilometer buiten Rovaniemi, de hoofdstad van Fins Lapland. Hij wordt geholpen door elfjes en rendieren. Sinterklaas woont in Spanje met zijn paard en honderden hulppieten. Maar er gaan ook geruchten dat de Kerstman op de Noordpool woont.
pakjes onder de boom
De traditie om elkaar cadeautjes te geven werd gelijk met de kerstman, overgenomen. De kerstman maakte er de gewoonte van om zijn cadeautjes onder de kerstboom te leggen of in een sok aan de haard te stoppen. Vaak liggen deze kerstcadeaus er al een avond van tevoren.
Stress en paniek
pakjes onder de boom
Uit een recent onderzoek blijkt dat het geven van kerstcadeaus veel stress oplevert. Hoe komt dit? Mensen voelen zich vaak gedwongen om meer geld uit te geven dan ze eigenlijk vooraf bedoeld hadden. Op school is er stress omdat het ene kind een nieuwe tablet krijgt en de ander een chocoladeletter. Het winkelen is ook nog eens een bijkomende, minder leuke opgave in deze tijd. Lange rijen voor de kassa. Keuzestress. Uren na je werk de winkelstraten doorploegen of uren achter je pc in online shops doorbrengen. Ieder jaar hetzelfde liedje. Niemand heeft een verlanglijstje. Je familie heeft genoeg boeken, muziek, douchefris en huishoudgerei. Zelf alles aanschaffen is makkelijker en sneller toch?
Bonbons of een nieuwe auto
mooi verpakt
Het maakt uiteindelijk niet uit wat je geeft. Iedereen vindt het gewoon fijn om een kerstcadeau te krijgen. Het versterkt de onderlinge band. Geen paniek dus. Iedereen is blij met een last minute gekochte doos bonbons of een muts. Je hoeft niet perse een chique persoonlijk presentje te geven.
de rem er op …
Duur of uit de uitverkoop maakt ook niet uit. Vraag je af of je geliefde echt iets aan het cadeau heeft. Sokken, pantoffels, douchefris of een lekkere fles wijn zijn altijd welkom. Ook wetenschappelijk onderbouwd. Wat je echt niet moet geven is een abonnement op de sportschool of een praktisch cadeau zoals een strijkijzer, weegschaal of een sleutelhanger. De dubbele betekenis die daar achter ligt wordt niet door iedereen gewaardeerd.
Kerstcadeaus afschaffen
gewoon afschaffen
Als je dan het lef hebt om te zeggen dat je cadeaus wilt afschaffen wordt je soms als hooghartig en afstandelijk betiteld. Je ziet je familie denken dat je niet spoort en kil bent; hun goed bedoelde poging om jou te plezieren wordt afgewezen. Bij mij niet het geval want ik steek mijn mening daarover niet onder stoelen of banken. Mijn kinderen weten wel beter. Ik bedoel het gewoon goed.
Het geven van kerstcadeaus stimuleert ons beloningscentrum in de hersenen. We raken verslaafd aan deze stofjes. Allemaal wetenschap. Voor mij hoeft deze materiele blijk van genegenheid niet zo nodig. Ik probeer ieder jaar te benadrukken dat ik het leuk genoeg vind als iedereen er is. In spijkerbroek, trainingspak of anders. Ik ben blij met een knuffel en een warm hart.
Als je er over denkt om dit ter sprake te brengen zou je ook symbolisch de rem op al deze kerstspanning kunnen zetten. Laat niemand bijvoorbeeld meer uitgeven dan 10 euro. Weet dat niet iedereen financieel goed bij kas zit en niet iedereen fysiek in de gelegenheid is om uren te shoppen.
geef mij maar gewoon een warme knuffel
Voor mij draait het om aandacht en liefde. Het leven met een knipoog. Niet om een fles douchefris.
Voor mij is het nooit een traditie geweest. Daarnaast heb ik Sinterklaas en alle andere middenstandsonzin als moederdag ook al een jaar of 30 afgeschaft. Met verjaardagen wordt het hooguit een bos bloemen. Al dat heen en weer geven staat me flink tegen. Mensen hebben zelf geld genoeg om te kopen wat ze leuk vinden. Dat ga ik niet op een lijstje zetten met het gevaar dat ze je door onkunde toch nog troep geven en je nog een keer naar de winkel moet om het te ruilen. Ik vind langskomen belangrijker dan rommelgeven.
Overigens is voor mij het begin van de winter, de verjaardag van Jezus en het nieuwe jaar 1 en hetzelfde feest. Door geklooi met de kalender is dat uit elkaar gegroeid. We zeggen dat het 2017 jaar na de geboorte van Christus is, maar dat zou bij ons moeten zijn 2017 + 6 dagen na de geboorte van Christus. Voor de Grieks/Russisch Orthodoxen is het dan weer 2017 – 6 dagen na de geboorte van Christus. De boom komt idd van de Germanen, die vierden dat de dagen weer langer werden. Jozuf ging niet het bos in om later een boom in de stal op te tuigen.
De Romeinen hebben ongeveer 300 na Christus de geboorte van Christus verschoven van wat nu half oktober is naar waarschijnlijk 21 december om zo het Germaanse feest te annexeren. Rond die tijd zijn overigens ook de maanden Januari en Februari toegevoegd. Februari zou eigenlijk de laatste maand van het jaar moeten zijn en dat verklaart waarom aan het eind van die maand af en toe een schrikkeldag is.
In 1584 kwam Greogorius er achter dat de Juliaanse kalender uit de pas liep en zijn er 10 dagen overgeslagen. Dat verklaart het verschil met de Orthodoxe kerken die nog steeds de Juliaanse kalender volgen.
Wat een heerlijk duidelijk inzicht. Geweldig. Die kalender was een rommeltje dus in het verleden. Wat mij betreft zit het ook niet in de datum en het woordje Kerst. Het zit er in dat we af en toe oprechte aandacht voor elkaar hebben. Een knuffel en een warme knipoog of iemand die spontaan de afwas voor je doet. Liefde en respect. Fijne dagen!!
Met dat laatste ben ik het atuurlijk volledig eens. 😉
Las overigens dat Januari en Februari als voor het jaar 0 zijn toegevoegd.
Ja dat had ik ook al een keer gelezen. dus eigenlijk maakt het allemaal niet uit. gewoon lief zijn voor elkaar …