Handen schudden is een ingeslepen gewoonte. In coronatijd hebben we dit achterwege gelaten. Voor de één een zegen voor de ander onmisbaar. Voor mij geen noodzaak.
Handen schudden
handen schudden
Vroeger, zo ergens in de Middeleeuwen, schudde men de hand om aan te tonen dat je ongewapend was. Sommige verhalen vertellen ook dat ridders het schudden aan de handdruk toevoegden om op deze manier hun wapens uit de mouw tevoorschijn te halen. De berichten spreken elkaar tegen. Tja. Wie zal het zeggen. De eerste handdruk werd vereeuwigd rond het jaar 845 vCr. Twee koningen wilden laten zien dat ze vrienden waren. Teken van verbondenheid dus. In Homerus krijgt Odysseus een hand van de boodschapper God Hermes en van al zijn bemanningsleden. ‘Geef ze een hand, al zijn ze laag van stand’ werd door de Romeinse Ovidius geschreven.
Welkomstplechtigheden
beroemde handdruk
Toch is niet alles duidelijk. Vroeger gaven mensen elkaar wel handen. Ook bij het beslechten van een ruzie werd vaak een ‘hantgevinghe’ opgelegd. Huwelijken en zakelijke overeenkomsten werden bezegeld met een handdruk. Het begroetingsgebaar met de mouwen en de messen wordt door sommige wetenschappers als onzin beschouwd. Wel denkt men dat de handdruk alles te maken heeft met het bepalen van de interpersoonlijke relaties. Dus welke hand mag boven, hoe lang houden we elkaars hand vast, hoe is de manier van schudden. Wie trekt hem vooral als eerste terug. Denk eens aan Trump die soms speels, licht of een denigrerende handdruk geeft. Op deze manier is hij zijn (ex) collega’s de baas. Een beroemde handdruk is die tussen Y. Rabin en Y. Arafat in 1993.
Wereldwijd
virussen en bacteriën
Het handen schudden is een wereldwijd gebruikte manier van begroeting tussen twee mensen. Meestal de (naakte, onbedekte) rechterhand (tenzij een van de partijen dit niet kan). Vasthouden en schudden. Meestal tussen mannen en vrouwen maar dat is niet in iedere cultuur hetzelfde. De linkerhand is in sommige landen bedoeld voor onreine dingen; zoals het uitdoen van je schoenen en het afvegen van je billen. Daarom zullen ze je daar altijd de rechterhand geven. Een vluchtige handdruk duidt op gebrek aan respect. Het weigeren van een handdruk ook. Als je een ‘ Clinton’ krijgt, gaat de rechterhand stevig vooruit. De linkerhand pakt de elleboog van de andere persoon beet. Binnen fundamentalistische delen van de islamitische wereld is het ongebruikelijk en zelfs tegen de goede zeden om als man in het openbaar een vrouw de hand te schudden. In deze wereld denken ze dan dat de aanraking van de vrouw seksuele begeerte kan opwekken tegenover andere personen. Het gevaar van overspel ligt dan op de loer. De man verliest zijn reinheid. Vanuit deze bevolkingsgroepen dus ook respect. De salafistische imam Ahmad Salam weigerde onze minister Rita Verdonk ook de hand.
Vrouwen onder elkaar geven meestal ook geen handdruk.
Infectiegevaar
maak een buiging
Tijdens de coronaperiode werden we er op gewezen dat er infectiegevaar bestaat als je iemand de handen schudt. Onze handen zijn eigenlijk bijna nooit echt schoon. We raken van alles aan, sommige mensen wassen hun handen zelfs niet na het toiletbezoek en we raken ons mond, neus en ogen onbewust aan. Was je handen met water en zeep of laat het hele ritueel achterwege. Die drie extra zoenen is dan helemaal uit den boze. Geef elkaar een respectvolle knik, maak een buiging of bekrachtig je zakelijke deal met een elleboog stoot.
Heb er eigenlijk nooit over nagedacht, maar realiseerde me tijdens het lezen dat ik echt opgegroeid ben in een omgeving waar nauwelijks handen geschud werden.
Zelfs als er vee verkocht werd ging het er tamelijk ‘handtastig’ toe; handjeklap was gebruikelijk in dat metier, maar de koop werd nooit met een handdruk besloten, maar met handslag onder het uitspreken van de term “geluk”. En dat was als regel een harde klap. De borrel om de koop te bezegelen was, voor mijn vader althans, een verplicht corvee; hij had een grondige hekel aan sterkedrank.
En heel eerlijk; het voelt voor mij vertrouwd om geen handen te schudden. Een voordeel in deze coronatijd, en een knikje naar de ander kan net zo veelbetekenend en respectvol zijn als een handdruk.
Precies. Als we allemaal massaal onze handen zouden wassen zou dat al enorm schelen. Maar dat is helaas niet zo. Dus geen risico en een respectvol knikje naar elkaar is ook een optie.