Gapen. Waarom gaap jij? Ben je snel verveeld of altijd moe?

Gapen. Waarom gapen we? Is het verveling of is het complexer dan we denken. Wist je dat we al gapen in de baarmoeder? Misschien train je op deze manier je kaakspieren voordat je op deze aarde stapt.

Gapen

Gapen is een reflex vanuit onze hersenen. Je spieren spannen zich, je mond gaat open (meer dan 6 seconden) en je longen  zuigen lucht naar binnen. Als je je helemaal laat gaan, gaan je ogen automatisch dicht en rek je je uit. Ik heb soms de tranen over m’n wangen. Dit komt dan weer doordat je gezichtsspieren op je traanbuisjes drukken. Wat je dan zo niet merkt is dat intussen je hartslag omhoog gaat, je bloeddruk stijgt en je kleine bloedvaten zich vernauwen.
Na een lange speurpartij is het me wel duidelijk dat er geen eenduidige reden voor is. Waar de wetenschap het wel over eens is, dat we ook gapen bij vermoeidheid en/of verveling. Dus voordat je in slaap zou willen vallen en op het moment bij ontwaken. Je spierspanning is gedaald op deze momenten; daarom gaap je.

Aannames:

• Het zou een mechanisme kunnen zijn om meer zuurstof binnen te krijgen. Gapen stretcht je longen. Hierdoor voorkomt het lichaam dat atelectase optreedt. Dit is een aandoening waarbij (een deel van) de long geen lucht meer krijgt en daardoor samenvalt. Ingewikkeld verhaal.
• Misschien houden we op deze manier onze hersenen koel. Ons brein werkt nl. het best bij een temperatuur van rond de 37 graden. Als deze temperatuur oploopt gaan we spontaan gapen om zo koudere lucht de hersenen te laten bereiken. Of te wel: Mensen die langer gapen hebben grotere hersenen. Zij zijn dus ook nog slimmer. Bij lagere en hogere temperaturen heeft het ‘stretchen van de longen’ dus geen zin. Dit zou ook verklaren waarom we gapen voor het slapen en bij het wakker worden. Je lichaamstemperatuur stijgt bij het in slaap vallen.
• Gapen als communicatie. Als je iets saai vindt, ga je vaak gapen. Je laat een ander dus weten dat je je verveelt. Je kunt anderen ook laten weten dat je moe bent. Dit zou ontstaan zijn in de oertijd. Als de mannen gaapten gaven ze aan dat ze honger hadden en dat ze dus op jacht wilden. Als de andere mannen terug gaapten gaven ze aan ook honger te hebben en mee op jacht wilden. Ook nu gaap je als je honger hebt.
• Uitnodigen tot seks. Gapen is in deze context lichaamstaal voor erotische belangstelling. Een Amerikaanse seksuoloog heeft aangetoond dat bij het vrijen een orgasme regelmatig gepaard ging met gapen. Nooit van gehoord maar er is zelfs iemand op gepromoveerd.

Verveling

Gapen wordt dus veel gezien als teken van verveling. Niet fijn als je in gezelschap bent. Ook niet voor een ander. Omdat we het onsmakelijk vinden houden we bij het gapen de hand voor de mond. We proberen zelfs vaak een geeuw te onderdrukken. Je wilt niet dat je familie of vrienden denken dat je verveelt bent of dat je je hersenen perse op dat moment moet laten afkoelen.
Vroeger geloofde men dat de duivel in je lichaam zou varen. Je moest vroeger dan ook een kruis slaan en je hand voor je mond houden.

Begrip voor de ander

De een is gevoeliger dan de ander. Iemand die sensitief is (empathisch) gaapt waarschijnlijk eerder. Als je met de ander meegaapt laat je eigenlijk zien dat je begrip hebt voor het gedrag van de ander. Hierbij maak je onbewust onderscheidt tussen mensen die je kent en vreemden. Mensen met autisme worden minder snel aangestoken door andermans gaap. Dit heeft veel te maken met spiegelgedrag.
Antwoorden zijn er al met al niet. Verveling en vermoeidheid spelen wel een belangrijke rol. Op sociaal vlak hebben we nog niet alle antwoorden. Zou het de indicatie zijn voor een ziekte? Of is het een overblijfsel van ons leven in de oertijd?

Laat ze maar lachen

Mijn vette knipoog-conclusie: Als je stelselmatig gaapt blijkt het dat je gewoon in het bezit bent van een fantastisch brein. Iedereen is jaloers op je omdat je super slim bent. Ga dus maar lekker door om je mond zo af en toe heel ver open te zetten. Want misschien maken mensen flauwe opmerkingen;  jij weet dat je ooit veel succesvoller zal zijn.