Diepvriezer. Dat gevoel van kou past perfect bij de weersvoorspellingen van deze week. Wij vroegen ons af wanneer de diepvriezer voor het eerst zijn intrede deed in de Nederlandse huishoudens.
Wie heeft de (diep) vries uitgevonden?
chemische koelmachine
Waarschijnlijk was dat Clarence Birdseye. Hij (uitvinder van beroep) ontdekte dat bij -18 °C alle chemische en biologische processen in voeding stilvallen. Maar het was uiteindelijk de Duitse ingenieur Carl von Linde (1842), die de ontwikkeling van de koelkast mogelijk maakte. In 1876 ontwikkelde hij de eerste technisch-chemische koelmachine door het vloeibaar maken van ammoniak. Ingewikkeld proces. Zijn koeltechniek bediende aanvankelijk alleen brouwerijen, zuivelfabrieken, slachthuizen, chocoladefabrieken en de voedingsindustrie. Voor de gemiddelde huisvrouw nog steeds de ver van mijn bed-show.
Hoog in de Alpen
… geen vriezer nodig
Vroeger koelden mensen anders. Stromen en grotten vormden een goede koeling. In de tijd van de jagers werd het verzamelde voedsel onmiddellijk gegeten. Toen de jacht verminderde ging men op zoek naar manieren om voedsel vers te houden. Als je hoog in de bergen of op de Noordpool woonde kon je het gletsjerijs en sneeuw gebruiken om te koelen. Of in een soort zelf gebikte ijskelder. Maar je kon ook koelen door houten kisten (of een ton) met een metalen binnenkant in de grond te graven. Dat deden mijn schoonouders vroeger (1960-1980) op de camping. Die hadden op dat prachtige plekje in het bos, geen stroom. Als je in een warm gebied woonde, moest je je eten zouten, pekelen of drogen. Onze moeders werkten nog met wekflessen in de kelder. Verhitten en vacuüm maken, vocht onttrekken, zout en/of suiker toevoegen. Prima voor toen maar het had helaas vaak invloed op de smaak.
1926
Zo eind jaren 70 arriveerde de eerste koelkast met diepvriesvak de doorzonwoningen. In Amerika rolde in 1926 al de eerste koelkast van de band. Niet te vergelijken met de koelkast van nu. Vroeger een energieverslinder en milieuverontreinigend (als koudemiddel werd ammoniak, zwaveldioxide of methylchloride gebruikt). Later werden dit chloorfluorkoolstofverbindingen; de zgn. CFK’s.
Energiebesparend
50 liter per persoon
Dus een luxeproduct van de laatste decennia. Aangepast op de grootte van het gezin en zo energiezuinig mogelijk. Reken bij de aanschaf zo gemiddeld op 50 liter per persoon. Gemonteerd boven of onder de koelkast. De gemiddelde diepvrieskist (klep bovenop) heeft een inhoud van tussen de 300 en 400 liter gemiddeld maar nemen dan ook veel ruimte in beslag. De minimale temperatuur van de vriezer wordt aangeduid door sterren. Diepvriezers met drie sterren, bereiken een temperatuur van minstens -18°C. In een dergelijke diepvries kun je je eten enkele maanden bewaren.
makkelijk schoonmaken
Ik heb een no-frost diepvries waarin je geen bevroren ijs meer hoeft uit te halen (bikken, föhnen etc.). Laden er uit, doekje erdoor en je bent weer klaar. Wat een luxe in vergelijking met zo’n gat in de grond of een rijtje wekflessen in de kelder. Heerlijk toch? Waarschijnlijk kun je volgende week je karbonade gewoon buiten laten liggen (grapje).
Bij mij werkt no frost niet. Nou ja, minder ijsafzetting. Dat wel. Jaarlijks schoonmaken.
Daar zou je dan werk van moeten maken. Wij hebben een Liebherr diepvries. Alleen als er iets kapot is, krijg ik ijsvorming.
Hallo, haha wat toevallig , ik kon gisteren het huis niet uit en ook niet in mijn vrieskast omdat er zo een dikke ijslaag in zat .
Nou stekker eruit en alles naar buiten, pfff wat een werk en een zooi wat het mee brengt.
Bak onder dat slurfje steeds verwisselen want loopt over , ijs komt los
maar zo eruit proberen te halen maar goed 3 uur verder schoon en weer terug in het gareel wasmachine droger enz
Toen de bakken met spullen schoonmaken, en weggooien of een potje van alles wat nog te maken voor de avond.
Ja hoor 1500 uur staat ie weer te glimmen , daarna gaan kijken hoe lang heb ik dat ding al 26 jaar !
Meteen op internet gaan kijken voor een no frost voor de volgende keer , wat een gedoe zeg .
En in de winter zetten wij meestal koelkasten uit , wij hebben garage en kelder waar de drank melk enz alles goed gekoeld blijft .
Beetje energiebesparend .
Groet Annelies
Zo’n no-frost systeem is perfect. Zeker de investering waard. Helemaal als je veel spullen in je diepvries bewaart.
Ik bewaar niet-koelkast fruit en groente in de koele schuur. Nu moest alles naar binnen,omdat het een soort diepvries werd daar.
Ik zet nog wel eens frisdrank op het balkon. Dat moest daar idd ook weg ivm de vorst.
Weckflessen in een rijtje in de kelder , ik zie ze nog staan bij mijn ouders. Voor mijn moeder was het een vorm van rijkdom een grote voorraad groentes waar ze uit kon putten als de moestuin niet zo veel opleverde . Als extra toevoeging stonden er ook nog een paar grote Keulse potten met gezouten bonen en andijvie en een pot met zuurkool. En we hadden later ook nog een grote diepvrieskist met voorraad. We woonden buiten het dorp en mijn ouders hadden geen auto, dus mijn moeder wilde in de winter niet misgrijpen als het weer te slecht was om met de fiets boodschappen te gaan doen.
Geweldig, wat een fijne herinneringen. Die verhalen ken ik ook over rijkdom en mooi gevuld wekflessen.
Ik heb een paar jaar geleden m’n 30 jaar oude koelvrieskast door een soortgelijke vervangen. Ging van 350 naar 90kWh/jr. Probleem was dat ik geen grote wilde hebben voor m’n 1-persoonshuishouden. Maar wel het vriesdeel onder. O.a Liebherr viel af, was 2x zo duur en verbruikte 2x zoveel stroom. Nu moet ik wel eens per jaar het vriesdeel ontdooien, maar in de zomer is dat zo klaar.
Bij m’n oma had ik geen idee hoe ze het deden. 1 had nog een WC achter het huis boven de sloot, dat leek me een groter probleem.
Ja als je die verhalen van vroeger hoort, hebben we niets te klagen. Buiten naar de wc … met min 15 graden is dat geen pretje.
Mijn oma had wel een kelder! Dat was toen denk ik echt een uitkomst.
Ja sommigen hadden een kelder waar je rechtop in kon staan. De wekflessen keurig op een rij.