Bureaucratie en bureaucratische organisaties. Alles gericht op procedures, uitvoer van processen, checklists en regels. Routinetaken worden uitgevoerd volgens geformaliseerde regels en voorschriften. Veilig en verstandig? Waar blijft de factor mens?
Bureaucratie
paarse krokodil
Voor mij is het zo langzamerhand een soort scheldwoord. Organisaties die zich verschuilen achter gebrek aan daadkracht en aandacht voor de mens. Het grootste voorbeeld van dit moment is natuurlijk de toeslagen-affaire. De honden lusten er geen brood van om het maar simpel te zeggen. Het is in dat soort gevallen een kwaadaardige vorm van gemakzucht.
Maar het schaamrood stijgt je ook naar de kaken als je de artikelen leest over mensen die gevlucht zijn naar Nederland, een verblijfsvergunning hebben maar geen paspoort van ons ontvangen. Wel belasting betalen maar niet stemmen, geen hypotheek afsluiten en ook niet trouwen. In het land waar je ooit woonde, besta je ook niet meer. Vaak is het paspoort ingevorderd door onze ambtenaren. Op televisie was laatst een jongeman die niets mag doen in Nederland. Niet werken, niet studeren. Hij wilde wel terug naar zijn geboorteland maar mag niet reizen omdat hij geen paspoort heeft. Om gek van te worden toch? Iedere dag in volstrekte armoede zinloos leven. Als overheid moet je je schamen dat je iemand zo lang in zo’n positie manoeuvreert. Paarse krokodil … van het kastje naar de muur gestuurd. Bureaucratie ten top.
Geen eigenaarschap
pak je verantwoordelijkheid
Bij bureaucratische instellingen is alles gericht op regelgeving, afspraken, protocollen en procedures. Niet kijken naar het stukje menselijkheid maar alleen (vaak omslachtig) handelen naar het boekje. Niemand neemt verantwoordelijkheid; als er fouten gemaakt worden er voor zorgen dat de schuld bij een ander komt te liggen. Alles verknipt in kleine deeltjes zodat iedereen het overzicht verliest. Zou dit iets zijn wat alleen bij ambtenaren past? Grote non-profit-instellingen waar de verbinding ontbreekt. Geen eigenaarschap. Allemaal anonieme radertjes.
Ik kan me persoonlijk nl. niet voorstellen dat je mensen zo diep in hun door jou veroorzaakte ellende laat zitten. Het zijn en blijven mensen, geen abstract begrip. Zorg dan dat je een specialist in dienst hebt, die met een dergelijk persoon aan de slag gaat. Kijk naar een oplossing. Die is er heus wel te vinden; samen zorgen dat je niet vast komt te zitten. Volgens mij een kwestie van keuzes maken, overleggen en verantwoording pakken. Maak je medewerkers flexibeler in hun denken en doen. Anders worden het alleen maar ‘volgers’ in plaats van actieve meedenkers.
Lidl
… behalve bij de Lidl
Het kan ook anders: Mijn bejaarde, gehandicapte moeder deed boodschappen bij de Lidl in Hoogezand. Met boodschappen-trolley. De trolley is voor haar een houvast omdat ze niet goed kan lopen en haar linker hand niet gebruikt. Allemaal door een herseninfarct. Alle vestigingsmanagers gingen het gesprek aan omdat je eigenlijk met een boodschappenkar naar binnen moet. Helemaal in deze corona-periode. Nooit een probleem. Zij wisten allemaal dat stukje bureaucratie om te buigen in dat grijze gebied; menselijkheid. Tot begin april van dit jaar een met adrenaline gevulde, nieuwe vestigingsmanager, mijn moeder een standje gaf en haar verbood om nog langer met de trolley naar binnen te komen. Geen respect, geen gevoel maar bureaucratisch ingesteld dus. Om een lang verhaal kort te maken; mijn moeder hoog in de emotie. Daarom zijn we in actie gekomen. De rayonmanager heeft uiteindelijk gezorgd voor excuses. Maar het ging hem vooral om het stukje inlevingsvermogen. Menselijkheid en respect voor onze oudere (al dan niet gehandicapte) medemens. Chapeau; petje af.
Wendbaar
wendbaar werken
Tip voor de bureaucraten onder ons: Kijk nou eens echt wat er in de nodig is om je werk wendbaar te werken. Blijf kaders en grenzen stellen maar zorg dat al die regels en protocollen je vriend blijven en niet de vijand. De regels zijn niet de opdracht maar het gaat om de geest die daarachter schuilgaat. Onze eigen verantwoordelijkheid nemen, eigenaarschap nemen voor je gedrag en een ander durven aanspreken. Bureaucratie begint bij ons en eindigt bij ons.
Geef een antwoord