Beïnvloeden willen we allemaal. Ik kreeg over dit onderwerp een korte training met als hulpmiddel: De Roos van Leary. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op; ook bij mij dus. Ben benieuwd naar jullie verhalen.
Beïnvloeden
Dit communicatiemodel is ontworpen door ene meneerTimothy Leary. Hij ging in een moment van inspiratie, ervan uit dat bepaald gedrag een bepaalde reactie oproept. Gevalletje actie-reactie in onze dagelijkse communicatie. Logisch. Deze ‘Roos van Leary’ verschaft inzicht in relaties tussen bepaalde gedragingen. Niet alleen zakelijk maar in alle vormen van communicatie. Ook de gesprekken aan tafel met een goed glas wijn. Als je deze techniek toepast herken je gedragspatronen en kun je een bewuste keuzes maken in actie en/of reactie. Het gesprek ‘overkomt’ je dan niet meer. Je bent je vanaf dat moment beter bewust van je eigen invloed.
Communicatiemodel
Voor degene die het interessant vindt: In deze zogenaamde communicatiecirkel (zie onderstaande afbeelding) worden verschillende gedragspatronen en het effect daar van, weergegeven. Leary stelt dat ieder mens alle gedragingen uit het model in zich heeft. Wel met een typische voorkeursgedraging. Ook op je werk kun je deze ’techniek’ toepassen. Beïnvloeden of manipuleren heet dat. Met dit model leer je hoe je je eigen invloed in kunt zetten en ook waarom het heel vaak niet werkt. Tenslotte kun je ook nog leren wat je dan wél moet doen om het wél te laten werken. Alle begin is moeilijk (en met een narcistische gesprekspartner wellicht onhaalbaar) maar met dit model zijn de resultaten de moeite waard.
Combinaties
Het is in deze moderne misschien ietwat verharde maatschappij nog steeds een simpel en werkend model. Probeer je bewust te zijn van actie-reactie communicatie; tussen mensen (niet tussen azijnpissers natuurlijk, die laat je links liggen). Je ziet in onderstaande afbeelding een assenstelsel met daarin de twee basisbehoeften van de mens. Ik heb het over de mens type levensgenieter. De warme harten van deze wereld. Je kinderen waarvoor je door het vuur gaat, je vrienden die je hoog hebt zitten en die collega waar je net even dat stukje extra voor wilt doen.
Ik had mijn plekje in de roos (van Leary) snel gevonden. Als ik zeg dat ik ontzorgend, ondersteunend, loyaal en gewoon een warm mens ben zie je mij al snel een plekje zoeken bij het zgn. ‘ondergedrag’. Vaak is een inspirerende leidinggevende blij met mijn ondersteuning. Ik ontzorg zo veel mogelijk, ben integer en streef naar een harmonieuze (vooral positieve en inspirerende) werkrelatie.
Uitleg van de cirkel
De verticale as geeft de mate van invloed aan. Boven heb je heel veel invloed, onder niet tot nauwelijks. De horizontale as (die van tegen en samen) geeft de mate van acceptatie aan: als je aan de samenkant zit, is er veel acceptatie. Als je gedrag links aan de tegenkant zit, is er weinig acceptatie.
De combinaties tussen deze twee assen leiden tot de vier hoofdrollen: leiding nemend, aanpassend, defensief en aanvallend.
In deze horizontale en verticale as zien we vier soorten gedragingen:
Bovengedrag: gericht op veel invloed uitoefenen;
Ondergedrag: niet of nauwelijks gericht op invloed uitoefenen;
Samengedrag: gericht op acceptatie (mensgerichte instelling);
Tegengedrag: gericht op andere belangen dan acceptatie (resultaat gericht).
Misschien een tikkeltje theoretisch geneuzel hoor ik je denken, maar het gaat er samengevat om: Gedrag roept gedrag op. Niets staat helemaal los van elkaar. Jij wordt boos omdat een ander stom doet, je huilt als een ander je pijn doet, je helpt als iemand om hulp vraagt. Communicatie: actie-reactie. En hoewel dat automatisch lijkt te gebeuren, liggen daar toch (onzichtbare) spelregels aan ten grondslag. Onbewuste spelregels. Aan de hand van praktische voorbeelden ben ik tot een verfrissend inzicht gekomen.
Je bént niet stom, je kunt wel stomme dingen doen.
Identiteit veranderen?
Je identiteit kun je niet veranderen. Ik ben zoals mijn karakter wakker wordt; iedere dag weer. Maar mijn gedrag kan ik zeker bijschaven en veranderen. Het kan altijd beter; krachtiger. Dat is natuurlijk een uitdaging zo aan het begin van 2019. Altijd nog beter dan afvallen of een maand geen wijn drinken.
Als het gedrag van een ander je niet bevalt, zul je het moeten veranderen of je biezen pakken. Assertief aan de slag, met het model van Leary. Het zal schrikken zijn als je ineens ander gedrag laat zien, maar de aanhouder wint. Zeker als je in een web zit van vastgelopen patronen. Mijn opvoeding en levenservaringen (blauwe plekken), mijn aangeleerd gedrag, verander ik vanaf vandaag. Natuurlijk met die vette knipoog naar het leven van een vijftigplusser. Ervaringen in het verleden zijn geen garanties voor de toekomst …
Ons hoofd is rond zodat ons denken van richting veranderen kan (bron: Rainer Maria Rilke 1875-1926).
Vaak zie ik die dienende mensen in stilte dienen…het is al heel helpend als je benoemd wat je doet. Niet om op te scheppen, maar om kenbaar te maken dat je niet niks zat te doen. Van die simpele zinnen als “iedereen was druk dus ik heb de koffie voor de vergadering vast klaargezet” dan weten anderen dat de kaboutertjes dat niet gedaan hebben en populaire Jantje of Truus kan niet met de eer gaan strijken dat zij het altijd doen. In een goed team zitten altijd dieners(en leiders) het is alleen de kunst van de manager daar niet overheen te kijken. Doen ze vaak wel,omdat ze zelf niet zo in stilte dienend zijn.
Mooi uitgelegd. Een goed leider kijkt daar inderdaad niet overheen; zij zijn ook de leiders die het beste in je naar boven halen. Waardering en respect gaat het om.