Zeemeermin en de bijbehorende sprookjes

Zeemeermin, het verschijnsel of een meermin. Ze zijn er in alle soorten en maten. Groot, klein, vals en tragisch of super verleidelijk.

Zeemeermin

Ooit vertelden de Babyloniërs en Sumeriërs over hun goden Ea of Enki. Zij waren de god van de zoete wateren en de schepper (en redder) van de mens. Afgebeeld met een vissenstaart of een vissenkop. Geen benen en geen hoofd.
De eerste zeemeermin ooit was Atargatis; zij leefde al ruim duizend jaar voor onze jaartelling. Ongrijpbaar en mythisch.

De Oude Grieken beelden hun zeedemomen af als half-vrouw, half-vogel. Niet echt knap maar wel voorzien van een hele mooie stem. Deze demonen leefden op steile rotsen rondom de Tyrreense Zee en lokten schippers naar de kliffen. Hun schepen liepen vast en zonken.  Ze probeerden Odysseus te verleiden, met hun gezang.  Die Odysseus was zo slim om de oren van zijn matrozen te laten dichtmaken en liet zichzelf vervolgens vastbinden aan de mast om aan het gezang van de sirenen te ontkomen.

Eigenlijk staan deze verhalen symbool voor het kwaad van de verleiding. In de kerk gebruikte men dit verhaal om de mensen te waarschuwen tegen deze wezens die spraken met gespleten tong.

Loreley

Tijdens onze Duitse les, vertelde onze leraar (meneer Leen) over ‘Jungfrau am Loreley’.  Zij was een beeldschone dame met lang blond haar en zat hoog op de rots ‘Loreley’. Ook zij lokte de schippers met haar gezang. Het gevolg was dat de schippers niet meer opletten en in de rivierbocht op de rotsen liepen.
Zelfs Columbus maakte in zijn reisverslagen melding van het feit dat hij zeemeerminnen had gezien. Hans Christiaan Andersen schreef een sprookje over de zeemeermin. Dit beeld staat in de haven van Kopenhagen en werd in 1989 verfilmd door Disney.

Gezichtsbedrog?

die Loreley …

In feite komt het verhaal van de meerminnen van verhalen van zeelieden. Zij dachten deze wezens in het schuim van de golven gezien te hebben. Maar wat zagen ze dan werkelijk? Waarschijnlijk zagen ze in de verte een enorme vis. Bijvoorbeeld een zeekoe of andere zwemmende zoogdieren die in tropische wateren voorkomen. Deze dieren hebben vaak een spitse vorm en de vrouwtjes hebben ook tepels. Bij het zien van die tepels dachten ze (natuurlijk) een vrouwelijke vorm te zien. Na maandenlang op zee (zonder vrouw) sprak dit erg tot de verbeelding (wishful thinking).  Vaak een slecht voorteken.

Denemarken

In 1809 werd in Edinburgh een zeemeermin gezien.  Twee meisjes zagen een vrouwenfiguur met dik, lang groen haar en een wit voorhoofd.  Lange slanke armen en vingers en lichtgrijze ogen. Zij hadden het fenomeen bijna een uur gezien. Daarna verdween ze in zee.

Reclame

tweestaartige zeemeermin

Nu zie je afbeeldingen van zeemeerminnen op flessen wijn of het logo van Starbucks. Of van die stoere mannen met een tattoo van een zeemeermin. Op instagram was het een rage om jezelf af te beelden als zeemeermin (mermaiding). In menig film spelen ze de hoofdrol (De kleine zeemeermin, Ariël).
Waarom zijn we zo bezeten van dit ongrijpbare, watervlugge en glibberige wezen dat zich niet laat pakken? Positief in relatie tot vruchtbaarheid en liefde en negatief als zingende Loreley.  Zeemeerminnen kunnen de toekomst voorspellen. We romantiseren we de zeemeermin dus een beetje. Of zijn we misschien geïntrigeerd door de gespeten persoonlijkheid?

NB: De vraag naar monovinnen wordt steeds groter. Op de televisie zag ik laatst professionele zeemeerminnen. De Engelse Hannah Mermaid is daarvan een bekend voorbeeld. Zij zwemt met haaien, pijlstaartroggen en dolfijnen. Natuurlijk geeft ze tegelijkertijd een stichtelijk praatje over het schoonhouden van onze oceanen.
Als je profi zeemeermin wilt worden moet je wel eerst naar Zeist, naar de Meermin School Nederland.