Toetsenbord en de muis. We gebruiken ze bijna dagelijks.
Toetsenbord
typemachine vroeger
Ik heb nog leren typen (1980) op een mechanische typemachine. Die bestonden toen nog. Bij het typen in een grote zaal met misschien wel 50 leerlingen, was het een herrie van jewelst. Toen al met de QWERTY indeling. Vroeger (heel vroeger) hadden de typmeachine een toetsenbord in alfabetische volgorde. Het bleek dat letters, die veel gebruikt werden, vlak bij elkaar lagen. De hamertjes van deze typemachines raakten dan ook regelmatig in de war. Ze bleven haken. Sneller dan 150 aanslagen per minuut was toen niet haalbaar. De huidige typesnlheid ligt vele malen hoger. Het verwijderen van letters op je brief was bijna onmogelijk. Een delete-toets was er niet.
Op mijn type-examen haalde ik 220 aanslagen per minuut (mechanisch). Op het toetsenbord van nu is dat een makkie; zelfs met twee vingers (niet in de neus …). Blind typen met tien vingers blijft toch de meest ergonomische manier van typen door een betere verdeling van de belasting van schouder- en nekspieren).
Qwerty indeling
Qwerty indeling
Je begrijpt het al, een knappe kop ging met dit ‘onhandige gedoe’ aan de slag. Uiteindelijk kwam hij op de toetsenbordindeling die we nu nog kennen (ook in de landen waar het Latijnse schrift wordt gebruikt). Praktisch genoemd naar de eerste letters op de bovenste rij. In 1873 al in gebruik genomen door Remington (vroeger een wapenfabriek, later een bedrijf in kantoorapparatuur). Internationaal zitten de verschillen bijvoorbeeld in de bij ons bekende verticale Entertoets (Int: Horizontaal), links kennen wij een kleinere Shift-toets en een tilde~toets. Softwareontwikkelaars ontwerpen hun programma’s het liefst op een qwerty-toetsenbord omdat bepaalde toetsen makkelijk bereikbaar zijn.
Azerty en Qwertz indeling
andere tekens, andere indeling
In Frankrijk en België gebruiken ze veel het Azerty-toetsenbord; vernoemd naar de eerste zes letters van de bovenste rij. Vooral geschikt voor de accentletters (deze toetsenborden hebben voor de à, ç, é, è en ù, een eigen toets). In Duitsland gebruiken ze graag de qwertz indeling omdat de Z vaker gebruikt wordt dan de Y. Ook daar zie je aparte toetsen voor de letters met umlaut op Ä, Ö en Ü.
China en Rusland
Chinese tekens
Tja … hoe werkt dat daar in die landen met die verschillende tekens? Wij kunnen hier geen brood van maken toch? Nou; daar gebruiken ze dus ook vaak een qwerty-toetsenbord. De software van het bijbehorende apparaat ondersteund het omzetten naar de cyrillische letters in Rusland. China gebruikt het (56.000 unieke tekens) Pinyin-systeem. Daar wordt een woord fonetisch getypt en door de software omgezet naar het betreffende woord. Soms met nog een aantal voorstellen als het woord lastig is om te zetten. Lijkt me best lastig.
PS: Het duurste (met goud beklede) toetsenbord kost 10.000 dollar (hier zijn 6 exemplaren van gemaakt).
In 1966 ben ik gaan werken, was toen 16, en kon toen nauwelijks typen. Ben wel naar een cursus gegaan, typen en steno. Voor typen zakte ik, voor steno slaagde ik maar dat heb ik in de praktijk nooit gebruikt.
In mijn werkzame leven heb ik dus heel wat soorten typemachines voorbij zien komen.
Bijzonder dat we dat steno eigenlijk nooit hebben gebruikt. Ik heb het wel eens gebruikt als ik vond dat een ander niet mocht zien wat ik schreef; dus als een soort van geheimschrift. Heb zelfs steno Frans geleerd.
Op de mavo heb ik typelessen tussen de middag gehad. Na een halfjaar werd me aangeraden om daarmee te stoppen. Wist toen nog alle rijtjes ASDF etc uit m’n hoofd. Weet dus wel hoe ik m’n handen moet houden en waar de letters zitten. Later met programmeren had je er niets aan, dan had je tekens nodig die niet bij de typelessen aan de orde kwamen. Was ook veel handiger met knippen en plakken. Eerst met toetscombinaties daarna rond 1990 met de muis, die ik al in DOS gebruikte. Was ook handig met compose dat al in WordePerfect zat ‘c = ç etc. Zag ook hoe Chinezen dat gebruikten op hun PC’s rond 1993. Moesten 4 karakterstukjes met alt, shift en ctrl in drukken en dan verscheen er een compleet chinees teken. Ze konden zo met een gewoon toetsenbord tot ruim 5000 tekens komen. Dat was voldoende voor gewone conversatie. Ook zat ons alfabet nog op die toetsen, maar daarmee konden ze alleen hoofdletters tikken. Muizen heb ik altijd op maximale snelheid gebruikt. Dus een klein stukje bewegen is een flink stuk afleggen op het scherm. Heb dan ook nooit RSI of dergelijke gehad,
Wat een mooi verhaal. Interessant stuk hoe de Chinezen dat doen. Dank je voor je aanvulling.