Polarisatie. Het versterken van tegenstellingen tussen partijen of bevolkingsgroepen of zorgen voor toename en stabilisering van verschillen tussen twee politieke groepen.
Polarisatie
Letterlijk ook wel: Tegengerichtheid, uiteendrijvend, verwijdering. Het is een proces waarbij de tegenstellingen tussen groepen in de samenleving sterker worden benadrukt. Deze groepen komen dan ook steeds meer tegen over elkaar te staan in een dergelijke omgeving. Het wij-zijgevoel wordt groter. Mensen gaan steeds extremere standpunten innemen. De tussenmoot verdwijnt of wordt onzichtbaar. Niet alleen in de politiek maar ook op de werkvloer, sociale media of gewoon op school.
Om een conflict in stand te houden of te laten escaleren is altijd brandstof nodig. Het is verstandig daarmee rekening te houden, bijvoorbeeld als je een informatieavond organiseert. Benadruk niet alle extreme verschillen; zoek toenadering. Besef je vooraf of je extremen laat deelnemen (podium) aan je discussies of laat je mensen aan het woord die niet overal een mening over hebben.
We denken allemaal in hokjes
Het viel en valt me vaak op dat dit woord vaak wordt gebruikt. Bijzonder dus aan de slag. Het blijkt dat we allemaal polariseren. Iedereen (ja ook jij … ) deelt mensen in in groepen. Niets mis mee hoor. Hokjes denken noemen we dit. Vroeger was dit een manier om in te schatten of een omgeving veilig was of niet. Deze manier van denken heeft ons mee gemaakt tot wie wij nu zijn. Door te denken in ‘wij’ bevestigen we onze identiteit. Identiteit biedt ons veiligheid en houvast; onze hersenen vinden het prettig om te kunnen categoriseren. Als iets twee vleugels heeft, weet je dat het een vogel is. Zonder deze eigenschap zou je niet goed kunnen functioneren. Je neemt bewust en onbewust waar. Ben je in het ziekenhuis, zal iemand die een witte jas draagt, bij het personeel horen. Je stopt hem of haar direct (onbewust) in een hokje.
Extreme standpunten
In de politiek heeft het vaak een negatieve betekenis als er een toename van spanning is tussen politieke of sociale groepen. Kijk maar naar het grote aantal politieke partijen in ons parlement die problemen vaak ‘op de man spelen’. Aandacht voor extreme opvattingen. In de periode na WOII was het juist tegenovergesteld. Zoveel mogelijk samenwerken, zelfs kerkgenootschappen voegden zich samen. Veel politici vinden het nu dus juist prima om deze polarisatie in stand te houden. Ze krijgen makkelijker de aandacht en zorgen er voor dat alle andere partijen een steeds extremer standpunt innemen (moeten). Zelfs gematigde partijen.
Vlak de rol van de media hier niet uit. Alles wordt uitvergroot; algoritmes doen hun werk. Ze creëren een soort van ‘bubbels’ waarin je vooral de mening van gelijkgezinden te zien krijgt. Neem bijvoorbeeld het hele gedoe rondom vaccinaties. Ben je tegen vaccinatie, zul je alleen maar meldingen krijgen van gelijkgestemden. Voordat je het weet is je mening niet meer objectief en laat je je meeslepen in extreme waanideeën (misinformatie). Aan de andere kant hoort het ook een beetje bij een gezonde democratie. Soms is polarisatie nodig om botsende standpunten, scheidslijnen of conflicterende belangen helder te krijgen.
Voorkomen
Als je discussieert over wat voor onderwerp dan ook, zorg er dan voor dat iedereen er wijzer van wordt. Iemand met een hanenkam hoeft niet direct agressief te zijn (ik noem maar een gek voorbeeld). Wissel van gedachten uit zonder elkaar direct een mep om de oren te geven. Je hoeft niet kwetsend te worden om je mening door te drijven. Probeer niet lijnrecht tegenover elkaar te staan. Je verliest je respect en drijft je van je gespreksgenoot af. Soms is het beter te zeggen dat je het eens bent, dat je het niet met elkaar eens bent ‘agree to disagree’. Zoek een ander onderwerp. Weet dat we in Nederland de ruimte te krijgen voor andere en soms extreme meningen. In sommige landen wordt je dan van de straat geplukt en veilig ‘opgeborgen’.
Ik vind het juist fijn als iedereen anders is. Maakt het leven interessant, uitdagend en leerzaam.
Hi Herma, ik ben het met je eens dat het fijn is dat we allemaal anders zijn. Ook is het prettig dat we onze mening mogen hebben én mogen ventileren. We mogen daar trots op én heel blij mee zijn. Wij vrouwen hoeven niet binnen te blijven, mogen overal aan meedoen en bij aanwezig zijn, in de kleding die we zelf leuk vinden. En dan lopen we niet het risico in een cel te eindigen. We hebben heel veel rechten en ook een aantal plichten. Ik vind het onze plicht om iedereen in zijn/haar waarde te laten, ook bij enorme verschillen van mening. Niet altijd even makkelijk en soms bijna onmogelijk!
Fijn he dat we in Nederland wonen. Stel je voor dat je man bepaalt of je je rijbewijs mag halen en of je je enkels mag laten zien. Alles door onderdrukking. Op deze wereld zijn nog steeds mensen die denken dat ze meer zijn dan andere mensen. Idioot gedrag.