Nasi goreng komt uit Indonesië en betekent letterlijk: ‘gekookte rijst’ en goreng ‘gebakken’.
Nasi Goreng
Gebakken rijst
Wij gebruiken het woord nasi uit gemak ter aanduiding van nasi goreng. Je hebt in Indonesië nog meer varianten maar daar kende ik er geen van. Nasi goreng ikan asin, Nasi goreng kambing, Nasi goreng pete etc. Al dan niet met toevoegingen zoals gezouten vis, petehbonen, geit. De basis is gekookte rijst met olie, ketjap of sojasaus. Je kunt dit aanvullen met knoflook, peper, ui, trassi, sambal of prei.
Je serveert nasi goreng bijvoorbeeld met bakken ui, atjar, kroepoek, een gebakken ei en/of saté en pindasaus. Vaak wordt ei toegevoegd bij gebrek aan vlees.
Ontbijt
als ontbijt
Nasi wordt als ontbijt gegeten in Indonesië; in Nederlands-Indië als hoofdgerecht door de daar woonachtige Nederlanders. Zo is het in Nederland ook populair geworden. Nederlandse soldaten maakten kennis met dit gerecht tijdens acties op Java. Toen de Chinees-Indische restaurants uiteindelijk naar ons land kwamen serveerden ze nasi met een gebakken ei, een plakje ham en een stuk kroepoek (en alle variaties hierop natuurlijk). De Nederlanders die in Java hadden gediend kenden de gerechten al een beetje.
Om het kookproces te versnellen en het eten te vergemakkelijken, worden de ingrediënten vaak in hapklare brokken gesneden.
Patat en frikandellen
Patat en frikandellen
Wij zijn opgegroeid met de aanwezigheid van het Chinese restaurant. Ik kan me herinneren dat op de lagere school een chinees meisje bij ons in de kas kwam. Oibo Ting. Dat was toen best wel speciaal. Discrimineren kwam toen volgens mij niet voor. Ik vond het alleen bijster interessant dat haar ouders een restaurant hadden en dat ze van zo ver kwam. Ze had heel andere verhalen dan wij.
De Chinezen kwamen al in 1900 naar Nederland als zeelieden op grote schepen. Daar moesten ze vooral het zware en vieze werk doen en werden slecht betaald. Toen de economie inzakte begonnen ze eten (vooral pindakoekjes) te verkopen. Terug naar China was geen optie omdat ze geen geld hadden voor de terugreis.
Immaterieel Erfgoed
Immaterieel Erfgoed
De gerechten zijn natuurlijk aangepast naar de Nederlandse smaak; dus minder pittig en de porties groter. Nu is overal een Chinees (Indisch) restaurant te vinden waar we massaal gebruik van maken. In Groningen maar ook hier in Harkstede; gecombineerd met de verkoop van patat en frikandellen.
Wat mij betreft is nasi dus een complexe mix van historisch, cultureel en economische factoren. Sambal bijvoorbeeld, werd eerst geïmporteerd en later ook aangepast aan onze smaak (NB: Conimex lag vanaf 1946 in de supermarkten). In 2021 werd de Chinees-Indische restaurantcultuur toegevoegd aan de Inventaris Immaterieel Erfgoed als een culinaire smeltkroes die in Nederland is ontstaan.
Lekker hoor!!! Ook een Indische rijsstafel vind ik heerlijk!
Toen mijn destijds verloofde inmiddels al weer 56 jaar mijn echtgenoot in 1966 bij de Koninklijke Marine ging dienen werd er altijd op maandag rijsttafel(blauwehap) en erwtensoep opgediend aan boord,je kan hem voor het eerste nog altijd ‘s nachts voor wakker maken,voor het tweede trouwens ook.
Ik bereid ook met plezier Indonesische gerechten en de Thaise keuken gaat me ook goed af,niet vreemd met onze Thaise schoondochter.
heerlijk. het leven is toch fijn als we samen lekker kunnen koken.
Na mijn basisopleiding, zomer en najaar 1964, heb ik de parate tijd van mijn militaire diensttijd doorgebracht in de keuken van de Detmerskazerne in Eefde. Op die kazerne was ook een bewakingscompagnie gelegerd, waarvan een groot deel van het kader afkomstig was van het voormalige KNIL.
Ruwweg eens per maand werd er een indische maaltijd geserveerd. We waren daar minimaal twee dagen hartstikke druk mee, maar het was de moeite waard. Werd er anders nog wel eens gekankerd op het eten, bij die indische maaltijd nooit, mede dankzij de ex-KNIL-militairen.
Op een dag krijgen we een telefoontje van het Huis van Bewaring in Zutphen met de vraag hoe wij het voor elkaar kregen om zo’n smakelijke indische maaltijd op tafel te krijgen.
Bleek dat een van de gevangenen hoog opgegeven had van de Indische maaltijd tijdens zijn verblijf op de Detmerskazerne. Wij konden weinig meer doen dan hem verwijzen naar de ex-KNIL-militairen, want zij waren voor ons ook een belangrijke informatiebron. Het is bijna 60 jaar geleden, maar vergeten ben ik dat voorval nog steeds niet. We hwebben niet gevraagd wie de ‘in bewaring-gestelde’ was die ze naar ons verwees, maar waren er stiekem wel een beetje trots op.
Wat een prachtig verhaal. Veel herinneringen en dus ook aan lekker eten.