Matennaaier. Soms kom je ze nog tegen in het wild. Gelukkig zijn ze niet met velen.
Matennaaier
matennaaier
Het woord komt oorspronkelijk uit de haringvisserij (denk ik). Vissers zaten soms weken op een boot. Als een van de bemanning dit seksueel niet vol kon houden, naaide hij een haring. Dat werd een enorme kliederboel en moest de hele vangst overboord gegooid worden. Sterk verhaal maar ik vond het leuk om te delen; ik weet niet of dit op feiten is gebaseerd. Dit komt van iemand die professioneel matennaaier is. Linkt her en der wat mensen erbij en verdient daar geld mee. In straattaal een ‘mattienaaier’ (mattie uit het Sranantongo afkomstige leenwoord is goede vriend). Synoniem is: NSB’er.
Zelfverrijking
oncollegiaal
Wat is eigenlijk een matennaaier? Nou dat is iemand die zich oncollegiaal gedraagt en dan met de bedoeling er zelf beter van te worden. Wie éénmaal zo’n naam heeft, komt er nooit meer van af. Op internet vond ik deze toelichting uit 1978: Stamt wellicht uit de soldatenen/of marinierstaal (soldaat/ marinier die zijn vrienden erbij lapt, te grazen neemt, in de steek laat), al wordt het woord tegenwoordig ook veelvuldig door de politie gebruikt. Een rijksmatennaaier is een minachtende benaming voor een lid van de rijksrecherche (de politie van de politie). Volgens de veelgehoorde kritiek zou de rijksrecherche niet objectief genoeg staan tegenover de politie. Ook bij dit verhaal heb ik geen feitelijke onderbouwing.
Nieuw woord
niet loyaal
Dus een redelijk nieuw woord. Had ik niet verwacht. Vanaf ongeveer de zeventiger jaren wordt het regelmatig gebruikt. Vaak in een militaire context. In 1984 wordt het pas in De Van Dale toegevoegd. Omschrijving: ‘(informeel) iem. die zijn maat verlinkt’. Maar de betekenis is steeds breder geworden. Het is ook iemand die niet loyaal is. Iemand die mensen in dezelfde situatie als hijzelf in een lastig parket brengt of op een andere manier nadeel berokkent om daar zelf voordeel uit te halen. In de sport zien we ook iemand die bijvoorbeeld aan de scheidsrechter vraagt om de tegenpartij een gele kaart te geven, ook een matennaaier wordt genoemd. Dan lijkt het meer op onsportief gedrag.
Collega
met gevaar voor eigen baan
Als je als collega een matennaaier hebt, ben je mooi in de aap gelogeerd. We kennen allemaal de types die zich opvallend bij de baas een weggetje omhoog slijmen. Dat moet je zelf weten toch? Maar als dat ten koste gaat van een ander, heb je een probleem. Misschien doe je het wel om je eigen fouten te verbergen. Een ware plaag voor de maatschappij en slecht voor de werksfeer. Zo iemand speelt vaak mooi weer, is vrolijk en de betrokken collega. Ondertussen vertelt dit sneue figuur, de meest erge dingen aan (bij voorkeur) de baas. Vooral gekleurd in zijn of haar eigen voordeel. Wees je er van bewust dat je zo iemand in je midden kunt hebben. Met gevaar voor eigen baan.
Geef een antwoord