Knoopsgat, knoop en sluitingen. Heb jij er wel eens bij stilgestaan waarom we knopen dragen of waarom de sluiting bij vrouwen anders is dan bij mannen? Als je op naailes zit, heb je het soms over levensvraagstukken van deze orde.
Knoopsgat
definitie
Definitie: Een knoopsgat is een opening in kleding waardoorheen een knoop, bevestigd aan een ander deel van de kleding, wordt gedaan zodat deze twee kledingstukken met elkaar zijn verbonden. Dit kan een rechte gleuf zijn maar ook de vorm hebben van een sleutelgat.
In de overhemden die bij mij aan de waslijn hangen zitten knoopsgaten. Het zevende knoopsgat soms horizontaal gestikt. Waarom vroeg ik me af? Op naailes de vraag in de groep (experts) gegooid. We kwamen er niet helemaal uit. We eindigden in een hilarische discussie over tentoongestelde lichaamsdelen van Napoleon. Gevalletje ‘vrouwen onder elkaar’.
de knopen van de keizer
De eerste knopen werden vooral door mannen gedragen. Napoleon bepaalde welke knoop bij welk beroep hoorde. Bij het dichtknopen van een (mannen) overhemd ga routinematig van de tweede naar de zevende knoop. Een dagelijks vast patroon, dat na verloop van tijd in je kleine hersenen slijt. In die van onze mannen.
Functie
functie
Soms heeft dit zevende, horizontaal gestikte knoopsgat (Engels: Buttonhole) een functie. Je denkt aan een geintje, maar niets is minder waar. Dat recalcitrante onderste knoopsgat moet meer zijwaartse krachten opvangen omdat deze op de buik zit. Na de feestdagen worden er nogal wat extra zijwaartse krachten opgevangen. Door deze horizontale speling heb je ietsjes meer bewegingsvrijheid; ook zonder buikje.
Daarnaast voorkomt dit horizontale knoopsgat ook nog eens dat de stof van de linker- en rechterhelft de kans krijgt om verticaal te bewegen. Met name bij patronen zoals ruiten en lijnen is het belangrijk dat de twee helften netjes over elkaar blijven vallen. Nou, wat een verhaal he?
Nadelen
staren naar het 8e knoopsgat
Toch kleven er nadelen aan deze horizontale belijning. Deze knoopsgaten hebben de neiging om uit te rekken waardoor extra versteviging noodzakelijk is. Het productieproces is ook moeilijker (je moet de stof een kwartslag draaien), en dus duurder.
Je merkt bij deze horizontale belijning ook nog eens dat de onderste knoop is bereikt, zodat je niet te vroeg stopt met dichtknopen. Mocht er toch een achtste knoop zijn, dan stopt het automatisme na de zevende, en gaat het (je systeem) niet verder voelen of er nog een achtste is. Let er maar eens op bij grote (lange) mensen. Die hebben vaak extra veel knoopsgaten.
Weetje: De uitdrukking ‘van het zevende knoopsgat’ getuigt vaak van de creativiteit van de menselijke geest of om aan te duiden dat iets van minder kwaliteit is.
Links over rechts of rechts over links?
rechts of links?
Op mannenkleding zitten de knopen rechts en op vrouwenkleding meestal links. Ik duik weer in de geschiedenis; mannen- versus vrouwenrechten, koningen, rijke 19e eeuwse elitevrouwen en kleedmeisjes. Het blijkt allemaal voor de kamermeisjes te zijn.
Lang, lang geleden. Koningin Victoria zwaaide de scepter over Engeland in de 19e eeuw. Vrouwen droegen korsetten met daarbovenop héél veel lagen. Zo veel lagen, dat er kleedmeisjes voor nodig waren om ze aan te kleden. Kortom: de knopen werden aan de linkerkant gezet, zodat het voor het kleedmeisje makkelijker was dicht of los te knopen. Nu had natuurlijk niet iedereen geld voor kleedmeisjes, maar omdat ook ‘het volk’ graag chic voor de dag wilde komen, droegen zij ook hun knopen aan de linkerkant.
Knopen op mannenkleding
vrouwenkleding
Ik hoor je je nu afvragen waarom de knopen op mannenkleding ook niet op de linkerkant werden genaaid? Zij werden ook geholpen door kleedmeisjes. Alleen maar om de man status te geven, denk men. Superieur aan die van de vrouw dan wel. Toen de naaimachine werd uitgevonden en de massaproductie van kleding mogelijk werd, werd er bewust gekozen om de mannen een rechtse knopenplek te geven. De mannen moesten het makkelijk hebben dan de vrouwen. Maar het blijft een vreemd verhaal, mede omdat de meeste kleermakers vrouwen waren (vroeger). Vrouwen maakten destijds ook nog eens vaak hun eigen kleding. Zouden zij zichzelf bewust een mindere positie hebben toebedeeld als ze aan de naaitafel gingen zitten? Vast niet.
Tot zover mijn relaas over knopen en knoopsgaten. Wie heeft er nog een leuke aanvulling over knopen?
Een leuk verhaal over knopen en knoopsgaten. Dat van de zevende knoop is nieuw voor me. Weer wat geleerd dus.
Maar toch nog een aanvulling van mijn kant.
Vorig jaar was ik met mijn partner in een kledingzaak waar men zowel dames alsook herenkleding verkocht. Komen we bij de dameskleding toch een jassluiting tegen die als een herensluiting is gemaakt. Je herkent dat als mens van de “andere” sexe vast wel. De insteek van de rits in de runner zit dan aan de verkeerde kant.
Niets was echter minder waar zo bleek na uitleg van de verkoopster.
Dat bepaalde merk jas schijnt dat altijd te hebben. Ik meen dat het uit Amerika komt. Nu is daar op dit moment veel andersom maar wij hebben de jas niet gekocht omdat het toch anders voelt telkens als je de rits sluit.
Wellicht kun jij er nog iets over vinden.
Ik wens je in ieder geval een fijn blogjaar en ik kijk uit naar onze volgende “uitwisseling”
Liefs,
Mirjam
leuke aanvulling … maar ik denk dat het vasthouden aan tradities en gewoontes misschien ook bij de knoopsgaten en de ritsen wordt losgelaten. Ik ga me er zeker in verdiepen. Dank je.
Hi Herma, gelukkig nieuwjaar. Goed verhaal. De discussie kan ik me nog vaag herinneren, ík was natuurlijk met heel andere dingen bezig☺ Tot volgende week
Jij ook een liefdevol en humorrijk 2019. We gaan er wat van maken!
Hallo Herma, ik ken het verhaal niet, nooit besproken op de basislessen die ik heb gehad. Toch leuk om te lezen.
Ik schrijf veel artikelen met een vette knipoog. Dit onderwerp ontstond tijdens een vrolijk gesprek op naailes. Van het één kwam het ander en zo ontstond dit verhaal. Ik vond het ook leuk om alles bij elkaar te zoeken.
Ik, man, heb onlangs een sportjack in gebruik genomen dat eerder van een vrouw was. De rits zit in dat jack dus precies andersom (links-rechts) vergeleken met een mannenjack. ’t Is even wennen…… Volgens mijn echtgenote heeft dameskleding tegenwoordig ook vaak een ‘mannensluiting’.
Ja ik hoop dat we uiteindelijk gewoon allemaal dezelfde sluitingen krijgen. Is veel gemakkelijker toch?