Goudse (harde) kaas was vroeger de zgn. Stolwijkse kaas. Omdat Gouda in 1540 het recht kreeg om de kaasmarkt te organiseren, werd het al snel Goudse kaas genoemd.
Goudse kaas
kaasmarkt
We waren een dagje in Gouda. Mooie parkeerplaats bijna in het centrum. Lekker sfeertje; de moeite waard om eens naar toe te gaan.
15e -eeuws Stadhuis
Tot 1412 vond de belangrijkste kaasmarkt plaats in Stolwijk. Stolwijkse (zoetmelkse, Stolkse) kaas. Daarna verhuisde de kaasmarkt naar Schoonhoven. Toen Gouda en Schoonhoven in een langdurig conflict raakten, werd in 1540 bepaald dat de kaasmarkt moest plaatsvinden in Gouda. Gouda kreeg in 1272 al stadsrechten, was een doorvoorhaven tussen Amsterdam en Rotterdam en vervulde een belangrijke regionale rol. Gunstig in veel aspecten. Het zuivel wat van de melkveehouderijen kwam, werd jaarlijks op de Goudse markt verhandeld. Het heet dus niet zo omdat het in Gouda werd gemaakt, maar omdat de kaas er verhandeld werd. In Nederland zorgde het handelsbloed er voor dat de bekendheid groeide maar ook dat het recept op straat kwam te liggen.
Beschermd
Goudse kaas is geen beschermde naam. Deze kaas mag overal ter wereld geproduceerd worden. Dat namaken kwam de smaak en kwaliteit natuurlijk niet altijd ten goede. Gouda Holland-kaas mag alleen Nederland als oorsprong hebben en moet de kaas van Nederlandse koemelk gemaakt worden. Op dit moment één van de bekendste en meest gegeten kaas; gerijpt met 100% Nederlandse melk, volvet 48+ met verschillende smaken. Je ziet ze meestal liggen in een ronde vorm (wiel). Ze wegen tussen de 1 en max. 16 kilo. De kaasmarkt in Gouda is alleen maar een zomerse toeristenattractie.
Kaaskoppen uit Gouda
kaaskop
De naam kaaskop staat eigenlijk een beetje synoniem voor de Nederlander in het algemeen. Dit scheldwoord is in Gouda ontstaan, begin 19e eeuw. Nederland was ooit onderdeel van het Franse Keizerrijk. De soldaten van Napoleon kregen goed betaald toen hij Nederland veroverde. Maar toen de glorietijd over was kregen deze Franse soldaten in Nederland niet meer betaald. Zij besloten het platteland te plunderen omdat ze wisten dat dit rijke gebieden waren. Vaak lagen de boerenschuren overvol met overheerlijke goudgele kazen. Die boeren konden zichzelf niet verdedigen maar gebruikten alles in de strijd. Ze gebruikten de tobbe (wring- of wrongelbak) waarin de kaas gemaakt wordt, als helm. Ze stopten er stro in en zetten deze ‘helm’ vast met een leren bandje. Hooivork in de hand en de kaastobbe op het hoofd. Zo ontstond de naam van kaaskoppen.
Gezonde Handelsnatie
boterham met kaas
Nederland verkoopt zo ongeveer 650 miljoen kilo kaas. Zelf eten we 17 kilo per persoon, per jaar. Echte liefhebbers dus. Goudse kaas is na Mozarella en Parmezaanse kaas, de meest gegeten kaas ter wereld. Gouda Holland kaas is voorzien van een stempel met het logo van de Europese unie (tulpen, mekkannen en windmolens). Let eens op bij de volgende keer tijdens je bezoek aan een kaaswinkel of je dit logo ziet.
gatenkaas of schetenkaas
Tot slot: Kaas is best wel gezond. Veelal met een minimale hoeveelheid lactose maar wel rijk aan vet. De eiwitten, vitamine A, B, B12, D en K2 en calcium maken juist weer dat de kaas een gezonde snack is. Goed voor je tanden. Kaas stimuleert de speekselproductie, en dat beschermt tegen gaatjes. Wist je dat de gaten in gatenkaas ontstaan door gasvorming die wordt veroorzaakt door melkzuurbacteriën? Deze laten een soort scheetjes (die kaas trouwens wel zijn lekkere smaak geven…).
Geef een antwoord