Brug open of dicht? Vanuit mijn perspectief staat de brug altijd open. Hoe zijn bruggen ontstaan? Pak jij je rustmomentje als de brug open staat of erger je je kapot?

Brug bouwen zonder mensenhanden

De brug is dus open

De oudste bruggen werden door de natuur gemaakt. Het waren omgevallen bomen of uitgesleten steen die zorgden voor een verbinding over het water. Later, maakte de mens van hetzelfde principe gebruik door boomstammen of lange, platte stenen over het water te leggen. Nadeel van deze bruggen was dat ze bij stijgend water weer wegspoelden. Onhandig dus.

Nederlanders bruggenbouwers

Weer een open brug

Nederlanders zijn echte bruggenbouwers geworden. Maar bruggen komen van oorsprong toch niet uit Nederlandse handen.  De Grieken en Romeinen bouwden al bruggen voordat wij ooit op het idee kwamen. Deze bruggen werden gebouwd voor het transport van water. In Middeleeuwen werden houten bruggen verstevigd met steen. De Romeinen experimenteerden al snel met steen, vaak met behulp van cement. Het bekendste voorbeeld hiervan is de Pont du Gard, een aquaduct in Frankrijk. Deze brug is nog steeds te bezoeken. Leuke vakantietip?

Gietijzer

… nee, niet weer …

Ook na de Middeleeuwen zijn de bruggen verder doorontwikkeld. In 1779 verscheen de eerste gietijzeren brug. Deze Iron Bridge vind je in Engeland. Pas na de uitvinding van staal begonnen mensen met het bouwen van de grote bruggen, zoals we die tegenwoordig kennen. Andere materialen waren schaars, te duur of erg lastig te gebruiken bij het bouwen van grotere bruggen.

gemaakt van gietijzer

Aan het begin van de 20e eeuw werd het staal steeds vaker vervangen of gecombineerd met beton, om bruggen nog verder te verstevigen. Tegenwoordig is het niet ongebruikelijk om gebruik te maken van kunststof dat met extra vezels versterkt is.  Klinkt bizar maar het zijn wel de technieken van nu. Het gebruik van materialen en technieken bij het bouwen van bruggen blijft zich in de komende jaren verder ontwikkelen.

de brug is dicht en de slagbomen ook

Beroepsvaart of koffie op het achterdek

Als je als weggebruiker kunt passeren is de brug dicht. Over en uit. Als de brug open staat moet je dus min of meer gedwongen, wachten tot de boten voorbij zijn gevaren. Beroepsvaart accepteer je gelaten maar als je in de zomer in de spits staat te wachten omdat er een ANWB echtpaar met een kopje koffie op het achterdek vrolijk lachend passeert, ben je best wel een beetje chagrijnig. Als je zoals ik tussen heel veel kanalen in woont moet je regelmatig wachten tot je een ons weegt.

Woordenboek der Nederlandsche Taal

de brug gaat open

De brug was/stond open’ is een bekend smoesje van laatkomers. In mijn omgeving makkelijk te gebruiken omdat de brug hier altijd open staat. Ja altijd. Ik heb al tientallen foto’s op mijn Instagram gezet. Frustratie en tijdverdrijf.
Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) geeft de volgende uitleg: “Eene brug opendraaien (zoodat schepen erdoor kunnen varen); – dichtdraaien (zoodat voetgangers en rijtuigen er over kunnen gaan).” Onder open geeft het WNT het volgende voorbeeld: “De brug is open om die stoomboot door te laten.” Het hangt er dus vanaf of je uitgaat van een schip dat alleen onder een open (niet dichtgemaakte) brug door kan varen, of van een weggebruiker die alleen over een dichte (‘aaneengesloten’) brug kan gaan. Ook de recente woordenboeken houden het erop dat de brug open is als er schepen door kunnen, en dicht wanneer dat niet het geval is.

open …

Verwarring

De verwarring ontstaat doordat we dicht, afgesloten en open in het normale taalgebruik vaak anders gebruiken. De winkel is dicht/open. In deze context is de winkel dus toegankelijk. Als je dat door zou redeneren zou je kunnen zeggen dat de brug open is omdat hij toegankelijk is; dus je kunt passeren. Lastiger wordt het als je bedenkt dat een opengedraaide brug vaak wordt afgesloten met een hefboom. Als je dus zegt dat de brug dicht is, bedoel je dat de brug open is en de slagbomen dicht zijn. Volg je het nog?

ergernissen voor weggebruikers

Groningen Winschoterdiep A7

In Groningen liepen vorig jaar zomer de gemoederen zo hoog op dat de provincie een inspraakavond hield om de klachten over een brug over het Winschoterdiep te bespreken. Je moet weten dat je al vaak op de A7 al stil staat omdat de brug open is. Nu staan er zelfs onderweg richting Hoogezand, al waarschuwingsborden met de tekst dat de brug open is. Blijkbaar hebben we veel vakantiegangers die perse in de spits over het Winschoterdiep moeten varen om dus ook in de spits door de brug te aan.  Binnen een hele korte periode loopt het verkeer muurvast. Als je dan dat vrolijke echtpaar wuivend ziet passeren wil je ze wel door elkaar schudden (niet echt natuurlijk) en ze vragen waarom ze niet gewoon rond theetijd de brug passeren. Ga wat doen met je leven en snap dat het druk is aan het begin en aan het einde van een werkdag.

Blauwe golf

In het autoverkeer hebben we bij sommige stoplichten een ‘groene golf’. In sommige gebieden is voor de scheepvaart de ‘blauwe golf’ ingevoerd. Boten kunnen dan met een gemiddelde snelheid van acht kilometer per uur een kanaal slechten waar ze voorheen misschien wel meer dan een uur over deden. Het voordeel voor het verkeer is dat een brug maximaal drie minuten open staat. Sommige bruggen gaan open volgens een soort ‘spoorboekje’. Schepen moeten bij sommige bruggen zelfs in een (gedwongen) konvooi de brug passeren om overlast te beperken.Het zou fantastisch zijn als de verkeersstromen (viaducten en aquaducten) geen last van elkaar hebben maar ja. Dat is meestal een hele dure oplossing.

Tip van de week

Hoe kun je je dan het beste voorbereiden als je in zo’n brug-rijk gebied woont? Nou gewoon … even op internet kijken of een app installeren. Bijvoorbeeld: isdebrugopen.nl, Brugopen.nl of Brugradar. Hier kun je vervolgens zien dat het met de meeste wachttijden best meevalt. De bruggen zijn hooguit vier minuten open; met een ongeschreven maximum van vijf minuten. Ik ga opletten en timen de volgende keer.  De Sluiskillbrug over het Kanaal van Gent naar Terneuzen stond elke dag gemiddeld 23 keer een kwartier open. Halleluja. Dit leidde tot een economisch verlies van 5 miljoen euro per jaar. Gelukkig hebben we nu een Sluiskiltunnel.

Wanneer men de hoop varen laat, vaart men zelf met haar mee (Bron: J. de Boisson 1918-1985).