Assertief. Na een aantal heldere gesprekken met een professional, vervolgens wat zelfreflectie en vragen aan mijn omgeving, kom ik er achter dat ik niet zo assertief ben .
Assertief
Het woord assertiviteit komt van het Engelse woord ‘to assert’ en betekent ‘bevestigen’. Iemand die assertief is, kan op zelfverzekerde wijze voor zichzelf opkomen en daarbij de ander in zijn waarde laten (en niet nodeloos kwetsen). Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen leven en je emoties (gevoelens en behoeften) en geeft daar zelf op een perfecte manier, invulling aan. Daarbij accepteer je dat de ander verantwoordelijkheid neemt voor zijn leven (gevoelens en behoeften) en emoties. Lastig hoor ik je denken, maar dat hoort nu eenmaal allemaal bij de definitie van assertief. Dus oog hebben voor de wensen en behoeften van anderen en een goede balans in vinden.
een hele mond vol
Bij deze eigenschap is goede (respectvolle) communicatie van belang. Praat ontspannen en in de ik-vorm. Gebruik geen overdrijfwoorden zoals ‘nooit’ en ‘altijd’. Beïnvloed je omgeving op de juiste manier zonder jezelf te verliezen. Vriendelijk en vastberaden. Dit was een hele mond vol. Maar denk hier eens over na als je tijdens de komende feestdagen weer eens je mond dicht houdt als er iets gezegd wordt waar je nekharen recht van overeind gaan staan.
Sub-assertief
grenzen aangeven
(Of niet-assertief) gedrag: Iemand die teveel rekening houdt met anderen en te weinig met zichzelf. Conflict vermijdend, passief; niet reageren dus. Ik zeg maar niets want ik wil geen ruzie. Dat doen we heel vaak he? Je zou kunnen zeggen dat deze mensen weinig plek innemen, laten bewust merken dat ze zelf geen behoeften hebben en offeren zichzelf te vaak op. Kans gemist. Op deze manier ontlast je jezelf op de verkeerde manier, het is een gevalletje geen grenzen aangeven en geen verantwoordelijkheid nemen. Op lange termijn krijg je dan ook het gevoel geen controle meer te hebben over je eigen leven. Hierdoor kun je een negatief zelfbeeld ontwikkelen en sombere gedachten ontwikkelen. Dat willen toch allemaal niet? Geen irritante nekharen of borrelende bloedplaatjes als je onterecht iets voor de voeten wordt gegooid door deze of gene.
Vechten of vluchten
vechten of vluchten
De natuurlijke aanleg voor assertiviteit zit diep in onze hersenen verankert. In de hersenschors zit de ‘vechten en vluchten response’, een instinctieve en onbewuste reactie op gevaarlijke en levensbedreigende situaties. Je gaat dan vechten of vluchten, en als deze opties niet meer werken kan je zelfs bevriezen. Maar ook in andere, dagelijkse situaties, kun je reageren met een vecht- of vluchtreactie. Vaak onbewust. Instinctief dus de neiging om de confrontatie aan te gaan, of om ons juist terug te trekken. Soms hoor je mensen zeggen; ‘aanvallen is de beste verdediging’. Ik heb moeite met alles wat daar tussen zit.
Agressief
je gaat je eenzaam voelen
Als je agressief bent houd je alleen maar rekening met jezelf en te weinig met anderen. Je neemt bewust het risico een ander voor het hoofd te stoten. Ogenschijnlijk heb je alles onder controle. Jij weet het beter, jij bepaalt de regels en niemand vertelt jou wat je moet doen. Buitenproportioneel; met kans op ruzie. Leidend en narcistisch gedrag. Schreeuwen en stampvoeten. Als een olifant door de porseleinkast.
Bij het onderhouden van relaties is dit echt geen voordeel. Je gaat je eenzaam voelen omdat jij steeds degene bent die de beslissingen neemt. Niemand durft een discussie met je aan te gaan.
het is de toon die …
Wat doe je dan wel?
Als je je eigen grenzen wilt aangeven moet je soms iemand anders teleurstellen. Je zegt ‘nee’; respectvol, zonder te kwetsen. Say no and kill them with a smile. Misschien niet het perfecte voorbeeld maar wel een mooie spreuk om te onthouden.
Dat ‘nee’ hoef je vervolgens niet uit te leggen. Je bent niemand verantwoording schuldig. De (soort) reactie die je krijgt, komt vaak door de manier waarop je ‘nee’ zegt. Het is per slot van rekening de toon die de muziek maakt. We komen hier uiteindelijk weer uit op de gulden middenweg. Als je al voor jezelf opkomt is het een schone taak om er voor te zorgen dat je de ander in zijn (of haar) waarde laat. Probeer dit je eigen te maken. Voor je omgeving is het soms wennen maar uiteindelijk word je een leuker mens. Minder eenzaam maar wel met meer gevoel van eigenwaarde.
Direct
zo wil je niet eindigen
Ik wil niet zeggen dat ik het prototype van sub-assertief c.q. agressief ben, maar weet dat ik in een soort van afweer en opkomen voor mezelf, soms te direct (dominant) en hard (agressief) kan oordelen. Hart op de tong heet dat. Geen blad voor de mond, terwijl dat soms wel zou moeten. Toch ben ik ook bang om mensen (waar ik van hou) te verliezen en doe dan mijn best om het iedereen maar naar de zin te maken. Jezelf wegcijferen heet dat. Geboren uit overlevingsdrang, angst en onzekerheid denk ik. Beschadigingen uit het verleden.
Leermomentje: Ik wil niet meer bij de pakken neerzitten maar gericht (creatief) zoeken naar een oplossing als ik tegen een probleem aanloop. Niet oordelen zoals Waldorf en Statler uit Sesamstraat. Uiteindelijk zal het mijn horizon verbreden, is me gezegd.
Ik zal dit blog er zelf nog regelmatig bij pakken denk ik. Maar ik ben nooit te oud om te leren. Ik ga er aan werken om mijn karakter eigenschappen op zo’n manier bij te stellen dat ik er zelf een beter mens van word. Het zou op 1 januari aanstaande (naast het eeuwig afvallen en minder drinken), een goed voornemen kunnen worden.
Je hebt me bij vlagen in de spiegel laten kijken en tegelijkertijd liet je me het gedrag van sommige mensen in mijn omgeving herkennen.
Stoppen met roken is echter veel eenvoudiger zo is mij gebleken.
Iedereen om je heen zal je daar in steunen.
Je echt assertieve gedrag zal echter bij agressievelingen ontaarden in het door jou omschreven gedrag.
Geloof me, ik kan het weten 🙁
Lastig he? Jong of oud; iedereen krijgt hier mee te maken. Ik weet er helaas ook alles van.
Goed boek bij grenzen stellen en nee zeggen is “als ik nee zeg voel ik me schuldig” van Manuel Smidt. Met duidelijke gesprekken uitgeschreven, je leert patronen herkennen en hoe je erop kan reageren. Ik heb het niet op zelfhulpboeken,behalve deze dan. Politiek werd ook ineens leuker, ik zie nu al die patronen voorbijkomen bij politici die mediatraining gehad hebben.
Ik ga direct kijken op internet of ik hem kan vinden. Het is interessant om dit je eigen te maken.
Wat een mooi log, vol belangrijke elementen van assertiviteit.
Op een goede manier assertief worden, is voor veel mensen een lange weg met vallen en opstaan. Ook voor mij. Vandaag ga ik weer het gesprek met de buurman aan, dat valt niet mee.
Ik wens jou eveneens succes met dit leerproces.
Bijzonder he? Vooral ook omdat ik lange tijd dacht dat ik wel hartstikke assertief was. Nee dus. Grenzen aangeven op een respectvolle manier valt niet mee. Maar we gaan de strijd aan. Succes met je buurman.
Pittig onderwerp en ook heel herkenbaar!
Lastig om de juiste toon te zetten..
Mooi beschreven Herma!
dank je. Het was voor mij een openbaring om te ontdekken dat ik niet assertief was. Ik vond mezelf eigenlijk de meest assertieve persoon die er bestaat. Om dit dan (op papier) te delen is nog best lastig. Fijn dat het goed overkomt. Zo boven de 50 ben je dus nooit te oud om te leren.
Ik hou niet van assertief en doe daar niet bewust aan mee. Natuurlijk kom ik voor mezelf op als dat nodig is. Maar vaak is assertiviteit niet nodig voor een goede omgang met anderen. Mijn probleem is dat ik een beetje te vriendelijk ben naar anderen en dat kan wel eens verkeerd opgevat worden. Daar heb ik goed mee leren leven. Zo kan ik bijvoorbeeld met m’n beide broers en schoonzussen goed opschieten en zij totaal niet met elkaar. Dat is dan maar zo. Ik ken genoeg mensen die net iets teveel voor zichzelf opkomen en zo merken dat kennissen wegblijven. Die zijn daar vaak niet van gediend.
Tja … je hebt helemaal gelijkt. Het is vooral geven en zorgen dat je vooral open bent. Assertief hoort hier niet altijd bij. Het ligt aan de situatie en hoe dicht bij iemand staat. Oppervlakkige contacten hebben we genoeg. Dan maakt het allemaal niet uit wat of op welke manier iemand iets zegt. Als de boodschap maar duidelijk is. Naar je partner toe is dat een heel ander verhaal. Dan wil je alleen maar laten merken dat je handelt uit liefde, respect en vertrouwen.