Zweten of niet zweten; ’t is maar een vraag

Zweten of niet zweten in de overgang. Je lichaam zorgt tijdens een opvlieger voor afkoeling. Maar het kan ook zijn dat je zweetklieren niet goed worden aangestuurd. Mijn thermometer snapt er in ieder geval niets van. Die van jou wel?

Zweten of transpireren

opvliegers en zweten

Zweten of transpireren (diaphorersis) betekent het verlies van vocht via de huid. Normaal verlies je ongeveer 500-750 ml vocht per dag via je huid en je ademhaling. Je lichaam bewaakt een gemiddelde temperatuur van zo rond de 37 graden. Je lichaam kan pieken tot 40 graden makkelijk aan. Normaal gesproken. Natuurlijk zijn er mensen die overmatig zweten (hyperhidrosis) maar ook mensen die nauwelijks zweten (anhidrosis).  Bij een hormonaal gerelateerde zweetaanval, ook wel een opvlieger genoemd, zou je dus overmatig kunnen zweten of helemaal niet. Nat als een kleffe dweil of last hebben van het tomatenhoofdsyndroom. Je nieren gaan minder goed hun best doen naarmate je ouder wordt dus ook daardoor kun je extra vocht vasthouden.

Wat doen die poriën van mij eigenlijk?

hoezo boven de dekens

Normaal zou je lichaam bij oververhitting, je zweetklieren moeten activeren. Lekker aan het werk om er voor te zorgen dat er een waterige vloeistof uit al je poriën komt. Warmte verlaat dan samen met zout en vocht je lichaam. Ook in de overgang dus dames. Zweet op de bovenlip? Dit bovenlip-vocht verdampt op je huid waardoor je enigszins het gevoel van verkoeling krijgt. Als je dus geen vocht afvoert (ik heb nooit zo’n zweetlip of klotsende oksels) houdt je lichaam het teveel aan warmte vast. Geen zweet in de bilnaad in je pas aangeschafte katoenen bikinislip. Benen, schouders of bips boven de dekens heeft dan geen zin. Je bed blijft wel lekker droog maar je hoofd staat op springen. Koud wordt je alleen maar aan de buitenkant. Je vingers voelen zo dik als een flinke Hema-worst. Op internet lees je van die tips dat je je niet te warm moet kleden. Draag laagjes over elkaar. Ga slapen in een goed geventileerde slaapkamer. Alsof je dat zelf niet snapt. Reclame voor truien en vesten gaan mijn deur voorbij de laatste jaren.

Waarom zweet ik niet?

kernreactor

Dat weten ze (deskundigen) meestal niet. Het zou kunnen zijn dat je zenuwen niet goed werken. Zij sturen geen prikkel naar de hersenen. Die hersenen komen op hun beurt dus lekker niet in actie. Je zweetklieren worden niet geactiveerd en je voelt je als een kernreactor. Samengevat is de elektrische signalering een puinhoop. Je lichaam doet een stapje terug. Hormonen gaan en hormonen komen. Het zweet blijft lekker binnen. Regelmatig loop ik met een gekleurd hoofd waar de gemiddelde aardbei jaloers op zou zijn. Ik weet dat mijn temperatuurcentrum vast en zeker niet ISO gecertificeerd is. Mijn bloedvaten verwijden zich maar verder ligt het hele proces compleet op z’n kont.

NB: Het kan ook zijn dat er iets anders aan ten grondslag ligt, zoals diabetes, huidsclerodermia of het syndroom van Sjögren. Dan is het niet kunnen zweten een complicatie. Je kunt dan zelfs koortsachtige klachten ontwikkelen. Bij twijfel altijd je huisarts raadplegen.

Alarmsignalen

aanstellen en kippenvel

Naast je rode gezocht ga je je ook echt ellendig voelen. Je wordt moe en duf en voelt je opgezwollen door het vocht wat je vasthoudt. Je hart gaat sneller kloppen en je bloeddruk daalt. Het ademhalen gaat lastig omdat inwendige weefsels en slijmvliezen gaan opzetten. Als ik al deze alarmsignalen negeer (probeer te negeren) krijg ik uiteindelijk kippenvel en ga door de knieën. Flauwvallen is dan het eindstation. Als ik kippenvel krijg weet ik zo langzamerhand, dat ik zo snel mogelijk moet gaan afkoelen.

afkoelen

Bij het opbouwen van de voortent onder de brandende zon (vroeger) heb ik mezelf wel eens vermanend toegesproken. ‘Stel je niet aan. Ieder ander kan het ook. Gewoon zweten of gewoon negeren’. Op een bepaald moment gaat het toch echt fout. Kippenvel op de armen, koude rillingen en zwart voor de ogen. Zwemmen of een koude douche en drinken. Afkoelen en voor je lijf zorgen dus.

Wat kun je hier zoal aan doen?

zweettraining

Leren zweten bij anhidrosis is geen optie. Door zogenaamde ‘praktische tips van kenners’ uit mijn omgeving ben ik jaren geleden naar de sauna gegaan. Want daar zou ik wel gaan zweten. De wijze raad natuurlijk opgevolgd. Wis en waarachtig ging ik daar zweten. De hoeveel was niet te voorspellen aldus mijn informanten. Ik telde ongeveer 3 druppels in mijn buikvetrol. Niet meer dan ik ooit tijdens mijn eerste koortservaring bij een longontsteking, onder mijn oksels voelde.

te warm

Het koude bad begon nog net niet te stomen toen ik er na een tijdje, na deze claustrofobische hitte-ervaring op de houten bankjes, insprong. Een rood hoofd, hartkloppingen en weer die dikke Hema-vingers. Wat een opbrengst. Ik voelde me diep ellendig.  Ook na de 2e poging. Na een paar maanden nog een keer geprobeerd. Het afkoelen buiten, in de sneeuw is me vooral bijgebleven. Wat een euforiemoment. Van de intense warmte in het Turkse stoombad ga ik tijdens het schrijven van dit blog nog hyperventileren.

Wie heeft ook droge oksels bij een opvlieger? Hoe ga je hier mee om? Wie heeft nog ultieme tips om dit (stille) ‘lijden’ te verzachten?

Trainen in het buitenbad

kou op mijn verlanglijstje

Vroeger (meer dan 40 jaar geleden) deed ik aan wedstrijdzwemmen. We trainden gemiddeld zes keer per week in het buitenbad. Heel vroeg in de ochtend. Destijds had ik geen last van warmte. Al helemaal niet bij het zwemmen. ’s Morgens om 6.00 uur was het alleen maar koud en mistig aan de rand van het water. Handig want onze trainer kon ons soms niet eens meer zien.
Later; toen ik meehielp bij zwemwedstrijden van mijn dochter (binnenbad … nog niet zo lang geleden), was ik wel eens zo warm dat ik (in de winter) met een pas gedoucht lichaam onafgedroogd buiten ging staan. Afkoelen. Afkoelen. Nooit ziek van geworden trouwens. Fietsen met natte haren; wat een feest. Lekker koud.

Vakantie naar Noorwegen, IJsland of de Noordpool staat op mijn verlanglijstje. Maar dat was jullie al wel duidelijk.