Pasen en eieren. Paasbrood, paashaas of chocolade-eitjes. Allemaal van die tradities waar ik soms helemaal niets van snap. Jij wel?
Pasen
Met Pasen halen we alles uit de kast. Vooral als het gaat om eieren. Beschilderde eieren, spiegeleieren of een omelet. Bij het ontbijt, bij de borrel en tijdens het avondeten. Waarom zou dat zijn vroeg ik me af. Het blijkt een combinatie te zijn van voorchristelijke vruchtbaarheidssymbolen en Germaanse verhalen. Het symbool van een nieuw leven is een ei; iedereen die gelooft viert in deze dagen, dat Jezus uit de dood is opgestaan. De ultieme combinatie voor deze traditie dus. Vroeger werden eieren in de akkers begraven omdat men dacht dat de akkers dan weer vruchtbaar zouden worden. Een andere theorie legt uit dat het te maken heeft met de vastenperiode. Het sluitstuk van veertig dagen zonder vlees en zuivelproducten. In onze tijd ook geen chocolade. Iets meer praktisch is de theorie waarin de kippen in deze periode gewoon minder eieren leggen. Rondom Pasen begonnen ze meer te leggen waardoor je juist rondom deze dagen eindelijk eens weer eieren kon eten.
In de Germaanse heilige-boom cultus was het gebruikelijk om de komst van de lente te vieren door eieren in de bomen te hangen. Daarom hebben we nu massaal een paastak thuis hangen of staan.
Chocolade ei
Prachtig versierd
Dit is weer een variant op gewone eieren. Ook het kleuren en beschilderen is een eeuwenoude traditie. In de vastentijd tussen Aswoensdag en Pasen, als er dus geen vlees en zuivelproducten gegeten mochten worden, ging men de eieren (vaak al hard gekookt) dan maar beschilderen. Op Paaszondag kwam al dit lekkers (versierd) weer op tafel.
Het chocolade ei is in de 18e eeuw bedacht door Parijse banketbakkers. Aanvankelijk maakten ze de chocolade in de mal van een echt ei. Natuurlijk werden er dan ook wedstrijden georganiseerd voor wie het mooiste ei kon maken. Het kon niet op; de chocolade eieren werden steeds buitenissiger. Je ziet in sommige winkels nog steeds prachtig versierde paashazen en -eieren.
Lente
vruchtbaarheid
Het ei is dus het symbool van vruchtbaarheid en nieuw leven. De eieren werden soms ook geofferd aan de godin Ostara. Eastern (Engels) of Ostern (Duits) zouden wel van deze godin afgeleid kunnen zijn. Het woord Pasen zou afgeleid kunnen zijn van het joodse feest ‘Pesach’, maar het zou ook kunnen liggen in de oorsprong van het Latijnse woord ‘pascua’, dat weide betekent en op die manier zou verwijzen naar de lente. Wie zal het zeggen?
Het Paasfeest ligt in ieder geval bij de Joodse traditie (Pesach). De Joden herdenken hiermee de Exodus uit Egypte en daarmee hun bevrijding van de slavernij. Tijdens dit feest slacht men traditioneel een lam, eet men ongezuurd brood en drinkt samen wijn.
vliegende klokken
In grote delen van Noord-Europa verdween de traditie om samen te vasten en ook het eten van hard gekookte eieren na een periode van onthouding. In Duitsland wilde men de kinderen niet het eten van paaseieren onthouden en bedachten ze dat de paashaas op paaszondag eieren ging verstoppen. Kinderen die zich goed hadden gedragen mochten de eieren zoeken.
De Rooms-Katholieken vertelden hun kinderen dat de paaseieren door de paasklokken gebracht werden. Die klokken vlogen door de lucht (met vleugeltjes) om naar Rome te vliegen. Daar werden de eieren dan opgehaald.
De haas staat symbool voor vruchtbaarheid en het begin van de lente. Grappig is dat eigenlijk alleen Nederland en (delen van) Duitsland de paashaas kennen. In Engeland en Amerika, Frankrijk en Spanje kent men het paaskonijn (easter bunny). Maar in Duitsland worden de eieren ook gebracht door een kip, haan of vos.
Pasen … is als de pepernoten weer in de winkel liggen …
Geef een antwoord