Koningsdag is in 1885 ooit begonnen als Prinsesse(n)dag. We genieten van tompoezen, oranjebitter of we drinken bier tijdens de vrijmarkten en kijken televisie. Ik vroeg me af hoe deze traditie is ontstaan.
Wilhelmina
Prinsessendag
Op 31 augustus 1885 vierde Nederland ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van prinses Wilhelmina, de eerste Prinsessedag. Deze dag was dan ook de voorloper van Koninginnedag en het huidige Koningsdag. De Liberalen wilden de nationale eenheid benadrukken; we moesten ons vooral Nederlanders voelen. Toen ook al het gevoel van saamhorigheid. Ben je Limburger, Groninger, gereformeerd of katholiek, het moest eigenlijk niets uitmaken. De nieuwe feestdag verving de plaatselijke oogstfeesten, die aan het eind van de zomer werden gehouden. Koning Willem III overleed in 1890; daarna werd Prinsesse(n)dag omgedoopt tot Koninginnedag. Wilhelmina was geen prinses meer maar Koningin (onder regentschap van haar moeder Koningin Emma).
Voor het eerst, in 1891 werden het land versierd en voor de kinderen waren er spelletjes. Koning Wilhelmina was niet van de partij op deze laatste dag van de schoolvakantie. Op 31 augustus 1902 groeide deze dag uit tot een volksfeest. Waarschijnlijk omdat Koningin Wilhelmina herstelde van een ernstige ziekte. Zij liet zichzelf pas zien op deze feestdag toen ze vijftig werd.
Juliana
Schuifelen langs het bordes
In september 1948 volgde koningin Juliana haar moeder (Wilhelmina) op. Zij vierde Koninginnedag op haar eigen verjaardag: 30 april, voor het eerst in 1949. Zij nam op het bordes van Paleis Soestdijk een defilé af. Meestal met haar hele familie. Je zag op de televisie (vanaf 1950) een kilometerslange rij bonte Nederlanders langs het bordes schuifelen. Veelal met bloemen en cadeaus. Dick Passchier (1933 – 2017) prees elk aangeboden boeket bloemen als een wereldwonder. Toen werd Koninginnedag een officiële vrije dag en groeide uit tot een nationale feestdag. Alles in het teken van saamhorigheid.
Beatrix
Zelf op pad met de familie
Bij haar aantreden als Koningin in 1980 besloot Beatrix dat Koninginnedag op 30 april gevierd bleef worden. Zij koos ervoor niet de mensen naar haar toe te laten komen, maar juist zelf naar de mensen toe te gaan. Het defilé werd afgeschaft. De feestelijkheden vonden veelal in de buitenlucht plaats . Samen met een paar andere gezinsleden vertrok ze ieder jaar naar een andere stad of dorp in Nederland. Een praktische overweging bij deze datum was dat de activiteiten die onlosmakelijk met deze dag waren verbonden, doorgaans in de buitenlucht plaatsvonden en dus gebaat waren bij een gerede kans op weersomstandigheden die zich hiervoor lenen. Samen met andere leden van de Koninklijke Familie bezocht ze ieder jaar een of twee gemeenten in Nederland, om daar Koninginnedag te vieren.
De zinloze en verschrikkelijke aanslag in 2009 vergeten we nooit weer.
Willem Alexander
Nationale feestdag
In 2013 gaf Beatrix het stokje door aan haar zoon. Koninginnedag werd Koningsdag en vanaf 2014 gevierd op 27 april in plaats van 30 april. Valt 27 april op een zondag, is de nationale feestdag op de dag er voor. Hij bezoekt, net als zijn moeder, samen met zijn gezin en andere leden van de Koninklijke Familie, een stad of gemeente met een centrumfunctie in de regio. Iedereen kan zich op een feestelijke manier presenteren. De laatste jaren hebben we van alles gezien. Leuk en minder leuk. Net als het defilé, zien we dit live op de televisie.
Corona
Dit jaar, net als vorig jaar, vieren we samen geen feest omdat de ziekenhuizen nog te zwaar belast zijn. We hebben het virus nog niet onder controle. Her en der zijn wat online activiteiten gepland, de familie zelf was in Eindhoven op de Higth Tech Campus. Wij konden genieten van de uitzending van de landelijke televisie.
Geef een antwoord