Beslissen en besluiten of knopen doorhakken?

Beslissen en besluiten zijn synoniemen, maar kunnen niet altijd door elkaar gebruikt worden. Wat is dan het ‘nuance’ verschil?

Beslissen

Beslissen of besluiten

Bij beslissen ligt de nadruk op het doorhakken van de knoop zodat aan een bestaande onzekerheid een einde gemaakt wordt. Het is helder dat er iets moet of gaat gebeuren. Bij ‘beslissen’ ligt de nadruk dus op het voldongen feit: er is een oordeel geveld. Dit woord is daarom beter in een zin als ‘De directie heeft beslist dat de verloven worden ingetrokken’. Ook in juridische context komt je dit werkwoord tegen als er een vonnis geveld is. Denk maar aan de zin ‘De Hoge Raad heeft beslist dat… et cetera.’    Overheidsinstanties als gemeenten en provincies zullen bepaalde zaken willen beslissen om zo hun beleid te kunnen vaststellen en te kunnen uitvoeren. Dit soort beslissingen worden besluiten genoemd. Volg je het nog?

Zeker in zakelijke communicatie is het ene woord in sommige contexten meer geschikt. Het werkwoord beslissen betekent letterlijk:  ‘de discussie beëindigen door het nemen van een besluit’,  of ‘een doorslaggevende stem hebben’ of  ‘de uitslag vaststellen’.

Beslissen

• Ik beslis daar morgen over.
• De commissie beslist morgen wie geslaagd is.
• We beslissen morgen wat we gaan doen.
• De directieraad heeft beslist / besloten dat er geen nieuwe aanwervingen komen.
• De minister heeft beslist / besloten dat van alle aanvragen alleen de eerste afgekeurd wordt.

Besluiten kan in de standaardtaal in het hele taalgebied worden gecombineerd met te + hele werkwoord. Bij besluiten ligt het accent op na rijp beraad komen tot een keuze tussen alternatieven.

• De partij heeft besloten / beslist te wachten tot er meer duidelijkheid is.
• De rechter heeft besloten / beslist hem niet verder te vervolgen.
• Ik heb gisteren besloten / beslist om een weekje vakantie te nemen.

Besluiten

Besluiten

Een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan (officieel elk orgaan dat krachtens publiekrecht is ingesteld of dat enig openbaar gezag heeft). Deze schriftelijke beslissing moet een publiekrechtelijke rechtshandeling inhouden. De oorspronkelijke betekenissen van besluiten zijn:  ‘in zich bevatten’ en  ‘beëindigen’.  Het komt erop neer dat het overgrote deel van de schriftelijke beslissingen die voor de burger van belang zijn (en die dus door een bestuursorgaan worden genomen) een besluit zijn.  Bijvoorbeeld (om het lastig te maken): Een beschikking is een besluit van een bestuursorgaan.

Bij ‘besluiten’ is er ook een knoop doorgehakt, maar hier ligt de nadruk iets meer op de besluitvorming die hieraan vooraf ging. Er is bijvoorbeeld een soort van overleg gevoerd, de voor- en nadelen zijn afgewogen en daar is het volgende besluit uit voortgekomen. Met andere woorden: de taalkundige nadruk ligt op het proces. ‘Besluiten’ is dan ook beter in een zin als ‘Na overleg is er unaniem besloten dat we morgen de kamer gaan verven.

Conclusie

BESLISSEN: nadruk op het feit dat nu voldongen is
BESLUITEN: nadruk op de besluitvorming die hieraan vooraf ging