Viswijf, visvrouw of viswief. Soms , heel soms, kom je ze tegen en blijf je je verbazen over de manier waarop deze vrouwen (vaak bij tegenslag) kunnen communiceren.
Als de visvrouwen (wijven) van vroeger.

Viswijf

viswijf

Volgens de woordenboeken is het een vrouw die vis verkoopt of een onbeschaafde, ordinaire vrouw die veel schreeuwt. Vroeger was het eigenlijk een  ‘vrouw die handel in vis drijft’. Die verkoopsters waren vroeger vaak onbeschaafd en grofgebekt. Vandaar uitdrukkingen zoals: kijven (schelden) als een viswijf.

een vrouw met een grote mond

Synoniemen: Visverkoopster, Visvrouw, Duivelin, Feeks, Furie, Haaibaai, Heks, Helleveeg, Karonje, Megera, Schreeuwlelijk, Serpent, Tang, Xantippe. Dit is een eindeloze rij woorden die aangeven met wat voor type we te maken hebben.

Fysiek geweld of praten

schreeuwen is het nieuwe slaan

Vroeger waren openbare terechtstellingen en publieke martelingen de orde van de dag.  Gelukkig zit onze cultuur minder hiërarchisch in elkaar dan vroeger en is de tolerantie voor het toebrengen van fysiek geweld afgenomen. Op deze manier verdwenen eerst de executies, het folteren van gevangen, lijfstraffen op school en ook het slaan van kinderen door ouders werd bij de wet verboden. Misschien is het slaan van kinderen niet toegestaan; slechte opvoeders bestaan er nog steeds. Heel veel ouders schreeuwen tegen hun kinderen. ‘Schreeuwen is het nieuwe slaan’ blijkt uit recentelijk onderzoek.

Vertaling en geschiedenis

Viswijf: kunst van Jan Egas

ze maakten ruzie over de prijs van de vis

Wijf (wief) was net als het ‘Wife’ (Engels) en ‘Weib’ (Duits) een neutraal woord voor vrouw. Dat het woord ‘viswijf’ bij ons als scheldwoord overleefde, zou wel eens te danken kunnen zijn aan de status van de vroegere Nederlandse visvrouwen. Oproerkraaiers en rouwdouwers waren deze dames. Bazig wild en ordeloos. Politieverordeningen werden in die tijd zelfs aangescherpt als deze viswijven mede marktventers fysiek of verbaal belaagden. Bedenk dat Amsterdam in de  17e en 18e eeuw acht vismarkten had met plusminus 450 kramen die bijna allemaal  ‘bemand’ werden door vrouwen (wijven). Deze viswijven stonden dus alom bekend om hun luidruchtigheid. Zij kwamen met harde en schelle stem op voor hun rechten op en waren in staat om werk en moederschap te combineren en een goede boterham te verdienen. Dat deden ze dan ook vaak in de havenbuurten. Omdat hun mannen vaak op zee waren moesten ze economisch goed presteren. Zij werkten, maakten ruzie over de prijs van de vis, kochten huizen en handelden de beslommeringen van hun varende echtgenoten af. Ze waren sterk en onafhankelijk.

Zooveel als hare collega’s in Frankrijk hadden de Hollandsche, speciaal de Amsterdamsche vischvrouwen nu wel niet in de melk te brokkelen, maar toch liet een rechtgeaard Amsterdamsen ‘vis-wijf’ zich de kaas niet van haar brood eten. (Bron: De Groene Amsterdammer, 20/12/1914)

Tieren en razen

het viswijf van Dublin

Ook in je omgeving zie je mensen die nog steeds denken dat hard schreeuwen en tieren helpt. Deze week kwam ik een exemplaar tegen die aan alle kenmerken voldeed. Daarom heb ik eens gezocht naar het woord viswijf en er dit blog over geschreven. Helaas is er weinig over te vinden. Gelukkig zal iedereen wel weten wat een viswijf is. Helaas komen ze overal voor.  Dames (nou ja het zijn eigenlijk geen dames) die menen dat ze intelligent zijn en welbespraakt. Als ze iets tegen zit gaat die enorme lelijke scheur open en maken ze iedereen in hun omgeving voor van alles en nog wat uit. Het getuigt vaak van een ruime woordenschat maar weinig intelligentie. Ze krijgen met hun ordinaire geschreeuw geen poot aan de grond en worden honend weggelachen.

Lekker

lekker biertje

Aan het eind van dit blog even heel iets anders en wel met een positieve lading voor de liefhebber: Viswijf is een Belgisch koperblond bier van hoge gisting.  Licht gesluierd, met een grote, witte, rotsachtige schuimkraag die lang op het bier blijft staan en achteraf mooi aan het glas kleeft.