woordspelletjesWoordspelletjes. Ik vind het leuk om woordspelletjes te doen en verlies me vooral in het oplossen van kruiswoordraadsels of aanverwante puzzels. Maar er is meer.

 

Woordspelletjes

woordspelletjes vijftigenmeerTijdens de Netflixserie ‘Lupin’ werd een anagram gebruikt.  Aan de slag met dit leuke weetje. Wat is eigenlijk een anagram? We hebben het allemaal op school geleerd.  Nou, dat is een woord en stuk tekst dat uit dezelfde letters is opgebouwd als een ander woord of stuk tekst. Bij voorbeeld de woorden stapel – pastel, spreektaal – speelkaart of velen – leven.  Vanuit het Frans (anagramme) en/of het Neolatijn (anagramma) gaan we terug naar het Grieks (anagrammatizein). Dat komt van ana (terug, achterwaarts) + gamma (letter). Vaak zie je dat schrijvers in hun pseudoniem een anagram gebruiken; voor Galilei waren anagrammen een deel van zijn werk.

Tijdschrift

Onderzoekers beweerden vroeger wel eens hetzelfde ontdekt te hebben. Omdat ze niet in discussie wilden, werden deze ontdekkingen in de vorm van een anagram verspreid. Daarna pas werden ze gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Tweede helft van de 17e eeuw. Op deze manier haalde de onderzoeker de primeur en zorgde hij er ook voor dat anderen er niet met zijn uitvinding vandoor gingen. Galilei deed dit toen hij een ontdekking ded over de planeet Saturnus. Hij construeerde het anagram ‘smaismrmilmepoetaleumibunenugttauiras’ dat opgelost kan worden als ‘Altissimum planetam tergeminum observavi’ oftewel: ik heb de verste planeet in drievoudige vorm gezien. Ik zou het niet direct snappen. Maar dat doet even niet ter zake. Later bleek Galilei dus de ring van Saturnus te hebben gezien.

Palindroom

Als twee woorden palindromen zijn, zijn het per definitie ook anagrammen. Zo’n woord of zin met een symmetrische volgorde van letters wordt ook wel een keerwoord genoemd. Je kunt het dus achterstevoren lezen. Voorbeelden van ‘palindromische’ woorden zijn, lepel, negen, kok of meetsysteem.  Hier zijn zelfs hele zinnen voor verzonnen. ‘De mooie zeeman nam Anna mee, zei oom Ed’.  Daarentegen is een spiegelwoord ook een soort palindroom maar dan is het een totaal ander woord. Simpel voorbeeld is ‘een’ wat omgekeerd ‘nee’ is. Volg je het nog steeds? Leuk he?

Geschiedenis van de palindroom

Palindromen zijn niet iets van de laatste tijd. De oudste die ontdekt zijn, dateren van 70 v.C. ;  aangetroffen als schildering in Herculaneum. Het eerst bekende palindroom was in het Latijn opgesteld en dateert uit de Romeinse tijd. Tevens zijn er palindromen bekend in het Sanskriet en het Oudgrieks. Hoewel de tijden veranderd zijn, scheppen veel mensen nog plezier in een mooi palindroom.  Je zou als hobby het schrijven van palindromen kunnen starten. Hier zijn zelfs technieken voor de vinden; te beginnen met achterwaarts lezen.  Het zou zomaar kunnen dat je je hoofd hierover breekt en een niet origineel palindroom verzint. Kijk dan eerst op internet of het palindroom al bestaat.

Bij deze alvast een paar voorbeelden:  Dennis, Nell, Edna, Leon, Nedra, Anita, Rolf, Nora, Alice, Carol, Leo, Jane, Reed, Dena, Dale, Basil, Rae, Penny, Lana, Dave, Denny, Lena, Ida, Bernadette, Ben, Ray, Lila, Nina, Jo, Ira, Mara, Sara, Mario, Jan, Ina, Lily, Arne, Bette, Dan, Reba, Diane, Lynn, Ed, Eva, Dana, Lynne, Pearl, Isabel, Ada, Ned, Dee, Rena, Joel, Lora, Cecil, Aaron, Flora, Tina, Arden, Noel, and Ellen sinned.

of

Mooie zak salade, en iemand nam ei mannen, en in enen nam iemand na meineed Alaska, zei oom.

Leuk toch? Dus verveel je je, zou je kunnen overwegen om hier mee aan de slag te gaan.