stress vijftigenmeer Stress. Waarom is de ene mens gevoelig voor spanning? Bij acute stress produceren je hersenen een soort hormoon. Vechten of vluchten dus.  Het verschil tussen grijze en witte hersenstof.

Stress

stress

cortisol

We kennen het allemaal. Lange tijd gespannen zijn. De hypothalamus produceert dan een stofje die de hypofyse aanzet om een hormoon te maken. Vervolgens komt je bijnier in actie om grote hoeveelheden van het hormoon cortisol aan te maken. Je bloedsuikerspiegel stijgt en er komt glucose in je bloed. Dit levert voor de korte termijn energie op. Vechten of vluchten. Helaas heeft dat cortisol slechte bijwerkingen. Het onderdrukt ons immuunsysteem en het leidt tot eiwitafbraak in je spieren. Slecht voor je hart en vaten. Al met al is het handig als je op de vlucht moet voor een tijger, of je moet presteren tijdens de Olympische Spelen,  maar niet als je in het dagelijkse leven bloot staat aan allerlei vormen van spanning. Helemaal niet als het negatieve, langdurige spanning is.

Het verkleint je brein

stress

grijs en wit

Als je langdurig blootstaat aan stress (spanning) loop je dus niet alleen risico op allerlei lichamelijk problemen maar het verkleint ook je hersenen. Onderzoeken laten zien dat één op de tien mensen naar de huisarts gaat met stress-gerelateerde klachten. Meer dan de helft van de werkende bevolking heeft last van stress. Tot welke getallen dit in de coronatijd leidt, weet ik niet. Maar ik ben bang dat veel mensen kampen met allerlei vormen van stress (depressie).

Tussen je oren heb je grijze en witte hersenstof.  Cellen en neuronen die informatie verwerken en opslaan en resp. zenuwcellen en vezels die zorgen voor overdracht van signalen.  Als je te veel witte hersenstof krijgt, wordt de overgang van prikkels tussen bepaalde delen van je hersenen versnelt. Alarm,

het verkleint je brein

Dit komt veelal door chronische stress. De productie van grijze hersenstof wordt afgeremd. Uiteindelijk verlies je wat van die grijze massa in je prefrontale cortex. Ongewilde krimp. In dit gebied wordt geregeld hoe je beslissingen neemt en je sociaal gedrag en impulsbeheersing. Als dit gebied krimpt, heb je uiteindelijk steeds minder controle over dat gebied. Je wordt overgevoelig voor je eigen stressors. Angst- en stemmingsstoornissen liggen op de loer.

Mindfulness

stress

zorg goed voor je hersenen

Mindfulness blijkt volgens velen een ultieme manier te zijn om het verlies aan hersenfuncties (in een periode van stress) tegen te gaan. Bewezen effectief. Net als wandelen en sporten, verhoogt mindfulness de grijze materie (hersenstof) en nemen neuronen af in het deel van ons brein dat het meest actief is tijdens angst en spanning. Zorg dus goed voor je hersenen. Slaap voldoende. Neem eens de tijd om niets te doen. Plan vrij in je (wellicht overvolle) agenda en maak een wandeling.  Eet gebalanceerd en knuffel af en toe. Je lichaam maakt op zo’n moment het hormoon oxytocine vrij en dat hormoon reguleert op zijn (of haar) beurt weer het stresshormoon cortisol. Denk na dus.

Wees je ervan bewust dat je je tijd maar één keer kunt uitgeven.