Perceptie. Iedereen interpreteert dingen anders en ziet de wereld door zijn eigen bril. Soms denk je aan iemands taalgebruik een goede inschatting te kunnen maken van zijn (bijvoorbeeld) opleidingsniveau. Uit onderzoek blijkt dat we hier eigenlijk helemaal niet zo goed in zijn.
Perceptie
Waarneming
Soms denk je zeker te weten wat er is gebeurd. Je weet zeker wie er bij dat ene feestje was, wat iemand voor kleding droeg en of die te veel gedronken had. Maar op basis van onderzoek blijkt dat degene die naast je stond bij dezelfde gebeurtenis, dingen heel anders kan beleven. Je hebt dan dus een andere perceptie.
Perceptie betekent letterlijk: Waarneming. Het gaat samen met interpretatie, organisatie en selectie van zintuiglijke informatie. Zien, ruiken, horen, voelen en proeven. Dus waarneming in de breedste zin van het woord. Synoniemen: Beleving, inzicht en observatie. Ook dingen die niet te zien zijn.
Weetje: Musici en mensen die niet muzikaal getraind zijn luisteren anders naar muziek. De eerste groep verwerkt muziek met de linker hersenhelft en de de andere groep in de rechter hersenhelft.
Aannames
Vooroordelen
Het verschil in perceptie kan leiden tot een andere aanname. Je interpreteert de situatie dus anders. Waarnemingen en meningen zijn gekleurd door wie je bent en wat je hebt meegemaakt. Vooroordelen bijvoorbeeld, je cultuur of je geloofsovertuiging. Probeer daarom bij een precaire situatie, je perceptie uit te leggen en te verhelderen. Trek geen voorbarige conclusie uit iemands gedrag. Dit instinctieve mechanisme is zelfs onderzocht en benoemd door Chris Argyris en Peter Senge (1990); de inferentieladder. Zij beschrijven zes treden die je in een milliseconden neemt op basis van je eigen waarneming. Dus iets dat je hoort, voelt of zegt) gevolgd door mentale stappen. Selectie van gegevens, gevolgd door een conclusie. Dit proces is voor niemand anders zichtbaar. Wat er zich binnen in jouw hoofd afspeelt is niet te volgen. Verder in je leven zul je hier je mening weer op gaan baseren.
Conclusie
De zichzelf versterkende cirkel. Het werkt goed, tot het moment dat het een belemmering vormt in bijvoorbeeld je relatie tot anderen. Het kan een goede samenwerking de vernieling in helpen als je elkaar niet goed begrijpt.
… kijken met nieuwe ogen
Controleer daarom tijdens een heftige discussie of je over hetzelfde praat. Luister dus goed naar je gesprekspartner. Vertaal het in je eigen woorden en herhaal zo nodig. Vraag of het klopt wat je zegt. Kijk naar de feiten en oordeel niet voorbarig. Geef de ander ruimte. Neem de ander hierin mee. Zij kunnen jou dan ook beter begrijpen; waarom je bepaalde (gefundeerde) conclusies trekt. Het zal voorkomen dat je in een lastige situatie terecht komt, zorgen voor bewustwording van je eigen denken en je helpen voorkomen dat je verkeerde beslissingen neemt.
vooroordelen?
Je eigen perceptie hoeft niet altijd negatief te zijn natuurlijk. Je kunt ook een positief (nergens op gebaseerd) vooroordeel over iemand hebben. In mijn eigen wereld is iemand die van een groene motor afstapt direct eentje waar ik goed mee op kan schieten. Onzin natuurlijk.
‘De ware ontwikkelingsreis is geen speurtocht naar nieuwe landschappen, maar waarnemen met nieuwe ogen’ (M. Proust).
Geef een antwoord