Nederlanders of Neanderthaler; aangespoeld?

Nederlanders

Nederlanders

Op internet lees je dat Nederland eigenlijk ontstaan is door aangespoeld land; verwaaid en weer afgebroken door de zee. Tussen de Lage Landen en Groot Brittannië was een soort weids dal. Waterrijk en voedzaam. Versierd met door de natuur prachtig gekozen kleuren. Ultieme stilte. Later zijn in dit gebied botten van mammoeten en neushoorns gevonden en gereedschap van best wel intelligente Neanderthalers (geen achterlijke holbewoners zoals lang werd aangenomen). Lang verhaal kort.  De eerste Nederlanders joegen niet alleen met knotsen in het wilde weg maar gebruikten ingenieuse werktuigen om zich te voorzien van voedsel (vlees).

Ik vind het altijd een fascinerend woord: Neanderthalers. De Neanderthalers leefden in een gordel van Europa tot aan Azië. Het gebied tussen Groot-Brittannië en het Europese continent was ooit land – het zogeheten Doggerland. Lekker aan elkaar vast.

Neanderthalers

Hunebed

In die tijd hadden deze mensen opvallend zware wenkbrauwen, een relatief groot hoofd (uitgesproken kin), een gespierd lijf en een gemiddelde lengte van 1,65 meter.  Hun botten waren wat ronder dan die van ons. Sterk en uitermate geschikt om in de (ijs) tijd te overleven.   Neanderthalers trokken zo’n beetje rond en zwierven door de voorhanden zijnde gebieden.  Wel veel last van het water.

Later verdween de Homo Neanderthalensis voorgoed van de aardbodem, waarschijnlijk als gevolg van demografische factoren, zoals minder geboortes, en mogelijk ook door een verminderd aanpassingsvermogen tijdens snelle klimaatwisselingen. Maar daar zijn de wetenschappers het niet helemaal over eens. Het kan ook zijn dat de Neanderthalers niet bestand waren tegen infecties afkomstig van Homo Sapiens, met wie zij ongeveer 20.000 jaar een leefgebied deelden. Uiteindelijk hebben ze zich ooit ergens vermengd denkt men.

Landschap

uitgestrekt nat landschap

Het Nederlandse landschap vormde zich gedurende de laatste twee ijstijden (Pleistoceen en Holoceen). Veel weten we niet omdat veel sporen verdwenen door natuurlijke oorzaken en door menselijk ingrijpen.  Her en der ligt geschiedenis van 100.000 generaties van jagers en verzamelaars (meer dan een miljoen jaren) van Nederlanders of Neanderthalers. Geweldig toch? Zij waren niet alleen aaseters. Want eerst dacht men dat de Neanderthaler te dom was om te jagen en meer had van een aapmens. Later bleek dat ze uiterst gecoordineerd en strategisch samen op pad gingen om te jagen op grote en wat kleinere dieren.  Hun hersenen zijn zo 15% groter van omvang die van ons.

Deze dus best wel intelligente mensen gingen wonen op plaatsen met wild gras. Vooral in de omgeving van Zuid-Limburg. Het grootste deel van Nederland bestond nl. uit drassige gebieden. In Limburg was het droog genoeg om een huis te bouwen. Deze (vaak grote) huizen werden gemaakt van gekloofde bomen, met wanden van twijgen en leem. Hier woonden de Neanderthalers vaak lang. Ze kapten bossen voor houtwinning en bewerkten akkers. Daarnaast produceerden ze aardewerk en lieten hun koeien, geiten en schapen grazen op de braakliggende akkers en weiden, en hun varkens voedsel zoeken in het bos. Ook uitten ze zich creatief met rotsschilderingen, lichaamsverf en sierraden.

Noord-Nederland

Neanderthaler

Later vormde Drenthe (en de kop van Noord-Holland) ook een geschikt woon-gebied. Maar dat was wel weer heel veel honderden jaren later. Stoere mannen deden het zware werk en de vrouwen reinigden het zelf gemaakte aardewerk. Ze konden vuur maken en hadden redelijk wat vee en wat huisdieren. Uiteindelijk kreeg de landbouw steeds meer vaste voet aan de grond (zand- en keileemgrond).  Nu staan we af en toe nog te bewonderend te kijken naar de graftombes van zwerfkeien; hunebedden. Indrukwekkend staaltje bouwkunst. Wat en wie hebben hier gewoond denk je dan? Nu staan we op deze grond, op onze sneakers met een synthetische jas.