vergrootglasHet vergrootglas of de loep. Wat zijn de verschillen?

Vergrootglas

Vergrootglas of loep?

Het vergrootglas heeft een grote (bolle) lens en een kleinere vergroting waardoor de voorwerpen groter lijken (bijvoorbeeld postzegels), en een loep is vaak klein van formaat.  Maar volgens mij worden deze begrippen ook wel door elkaar gebruikt. Soms heeft een loep een samenstelling van lenzen; de vergroting (vergrotingsfactor) kan variëren van 2 tot zelfs 30 maal. Soms is een vergrootglas bifocaal, waarbij een klein deel van de lens bij de rand sterker vergroot. Dat wordt me een beetje te technisch.

Optisch geslepen lens

Optisch geslepen

Al rond 1000 schreef een Arabische arts over de glazen, halve bol, die een voorwerp kon vergroten. Hij veronderstelde toen al dat ogen gecorrigeerd konden worden door optisch geslepen lenzen. Toen zijn schriften vertaald werden borduurde de Franciscaanse monnik en geleerde Roger Bacon zo tussen 1214-1292 hierop verder. De eerste vermelding van het gebruik ervan was in 1268. Hij paste het gebruik ervan aan als primitieve bril, waardoor geleerden met een slecht gezichtsvermogen hun werk konden voortzetten. Deze monnik hebben vervolgens leesstenen gemaakt van beryl;  bolle transparante licht gekleurde stenen met een vlakke onderrand. Dit mineraal ligt aan de oorsprong van het woord ‘bril’. Vandaag noemen ze zo’n leesbol een bolloep (visoletloep).

Loep op steel

Bril

Al snel ontstond de loep op steel. Vanuitdaar ontwikkelde zich de eerste soort bril. Venetiaanse glasblazers wisten als enige hoe je glas transparant moest maken. Het echte centrum van de glasindustrie werd dan ook Italië, waar met name in de 11de eeuw in Pisa, Venetië en Murano industriële hoogstandjes plaatsvonden. Vooral na de ontdekking van de drukkunst (1440) kwam er behoefte aan een leesbril. Het was 1305 toen Giordana da Rivaldo schreef dat de bril was ontdekt. Verschillende mensen claimden later de bril te hebben uitgevonden.

Lichtloep

Vergroting

Een hogere vergroting betekende dat er meer licht nodig was. Het was dus een feit dat naarmate de loepen meer vergrootten, het moeilijker werd om ermee te werken. De gouden regel was daarom: vergroot niet meer dan nodig. Pas in de 20e eeuw werd de lichtloep uitgevonden. Ik heb een tafelloep thuis, met verstelbare arm, lamp en stekker. Dat noemen ze ook wel een tafelloep. Ik gebruik het voor van alles en nog wat. Handig als je leesbril niet goed genoeg vergroot.