Calvijn. Wie was eigenlijk Calvijn en wat heeft het calvinisme daar mee te maken? Wie was Erasmus? Calvé is van de pindakaas. Weer heel iets anders.
Calvijn
J Calvijn
Ik had al een keer een blog over de stoïcijnen. Vandaag over het Calvinisme. Zoals ik het zie. Calvinisme is geen geloof, het is een ideologie. Niets kwaadaardigs ideologie, alhoewel de libertijnen in het 16de-eeuwse Genève daarover, misschien anders hebben gedacht. Johannes Calvijn eiste dat alle burgers van de stad zijn catechismus en geloofsbelijdenis onderschreven. Hij wilde van de stad een soort vesting van God maken. Gelukkig verzette het stadsbestuur zich. Zij joegen deze geloofshervormer weg. Helaas lukte het hem later zich wel te vestigen en liet 34 doodsvonnissen uitspreken aan degene die zich niet aan hem onderwierpen. De wereld van de christenen is verdeeld in de katholieken en protestanten. Luther en Calvijn staan aan de basis van die tweedeling. Maar we doen hem niet af als een fundamentalist. Zijn invloed buiten de religie waar daarvoor te groot.
Doordat zijn werk op logische wijze was gestructureerd. Abstracte theologische ideeën werden behapbaar gemaakt voor ‘de gewone man’. Hij wist op deze manier velen aan te spreken die het niet eens waren met de gangbare katholieke kerkelijke leer. Want iedereen kon de ideeën, besproken in Calvijns werk, toepassen op zijn of haar eigen situatie.
Calvinist
Luther
Dit is een als geuzennaam geboren Luthers scheldwoord. Als we het hebben over ‘calvinistisch’ hebben we het over onze matigheid, soberheid en zuinigheid. Bammetjes met dunne plakjes kaas. Gesneden met de calvinistische kaasschaaf. Ons arbeidsethos (ijver, vlijt en spaarzaamheid) , onze gezagsgetrouwheid en onze gelijkheid nastrevende samenleving. Dat waren we al voor dat Calvijn werd geboren aldus historicus Herman Pleij. Hardwerkende, spaarzame handelaars, genegen tot een sobere levenswijze. Calvijn werd in 1509 in Frankrijk geboren (-1564) als Jean Cauvin. Hij gaf zichzelf de Latijnse benaming Calvinus. Calvijn heeft grote invloed gehad op onze gedachtegang. Zijn geboortejaar werd niet alleen hier herdacht, maar ook in de VS, Engeland en Duitsland. Zijn invloed lag ook in het feit van de individuele verantwoordelijkheid van de mens.
Erasmus
Erasmusbrug in Rotterdam
De Hollandse calvinisten richtten een tolerantere samenleving in. Iedereen mocht in ‘relatieve’ vrijheid zijn eigen gang gaan. Deze vaak uit Vlaanderen afkomstige calvinisten hadden belang bij deze tolerante samenleving voor de handel. Gelukkig was de humanistische geest van Erasmus aanwezig en veranderde de republiek niet in een calvinistische staat. Calvijn en Erasmus zijn het niet eens met de kerk. Erasmus stapte niet uit de kerk zoals Calvijn dat wel deed. Hij vond dat de mensen zelf moesten gaan nadenken en dat de bijbel in de eigen taal te lezen moest zijn. Erasmus vond het vreemd dat de vaak rijke priesters niets aan de armen gaven. Terwijl de kerk juist predikt om goed voor elkaar te zorgen. Calvijn begon daarentegen zijn eigen geloof en doorliep een studie als priester en advocaat. Erasmus bleef katholiek.
Abraham Kuyper verklaarde vele jaren later (ter verdediging van de gereformeerde liefde voor jenever): ‘Bij den chocoladeketel en de water- en melkkaraf kweekt ge geen geslacht van kloeke calvinisten.’ Hij verklaarde Calvijn tot de vader van het gereformeerde geloof; de wortel van alle vrijheid. De calvinistisch universiteit van Amsterdam (VU) werd gesticht met geld van de bierbrouwer Willem Hovy. Calvijn zal zich in zijn graf hebben omgedraaid.
Calvé
VOC
De tienduizend exemplaren van de glossy Calvijn waren binnen een paar dagen verkocht. Mensen deden op de website van Trouw de C-test om te zien hoe calvinistisch ze nog waren. Als je Calvijn langs deze meetlat zou leggen, zou je zien dat hij niet zo erg calvinistisch was. Wat wel wordt beweerd is dat dankzij het calvinisme Europa democratischer werd. Stiekem was dat niet zo. De uitverkorenen voelden zich geroepen om andersdenkenden de les te lezen. Dit leidde tot religieuze dictaturen. Kijk nog maar stiekem naar de biblebelt in Nederland. Zich niet houden aan de Coronaregels en weigeren om gevaccineerd te worden.
Calvijn beweerde dat God van te voren had gekozen of je in de hemel of de hel terecht kwam. Gelukkig werd wel zijn gebruik overgenomen om over belangrijke politieke zaken te stemmen. Heinrich Bullinger had meer invloed. Zijn prekenboek ging mee op alle schepen van de VOC. Zo calvinistisch zijn we dus ook weer niet.
Bron Wikipedia: Definitie van Calvinisme … een stroming binnen de Nederlandse voedingsindustrie, gebaseerd op de voedingstheologie en daaruit voortvloeiende politiek en sociale leer van de Zwitserse voedingstheoloog Johannes Calvé (1509-1564). In hoeverre het latere calvinisme afwijkt van of overeenkomt met het oorspronkelijke gedachtegoed van Calvé is een studie op zich. Leuk grapje toch?
Geef een antwoord