Beletselteken … weet jij wat het is? De drie puntjes die je regelmatig in mijn blog voorbij ziet komen heten beletselteken. Je kunt hiermee een zin afbreken, niet afmaken.

Beletselteken; drie puntjes …

wat is de letterlijke betekenis …?

Het beletselteken (horizontaal weglatingsteken), gedachtenpuntjes of doorlooppuntjes, is een soort leesteken (eigenlijk drie leestekens achter elkaar) bestaand uit drie puntjes (…).  Deze puntjes hebben geen eigen plek op het toetsenbord. Je typt drie keer een punt.
Het duidt een ellips aan; men spreekt ook wel van puntjepuntjepuntje.

Letterlijke betekenis heb ik nauwelijks kunnen vinden. Het beste wat ik las was dat het beletselteken belet dat er in taal iets verdergaat. Wat er méékomt aan gedachten, komt niet in taal, maar zit daaronder (metonder), zogezegd letterlijk overgenomen. Maar goed, we hebben in elk geval een ‘blokkeertaal’-teken om aan te geven dat er in het niets iets gebeurt:  Ineens ging het licht uit …

Puntjepuntjepuntje

puntjepuntjepuntje …

Ik had er nog nooit van gehoord terwijl ik deze puntjes regelmatig gebruik. Vind het heerlijk om zo een zin kracht bij te zetten of door de lezer te laten aanvullen. In onze spreektaal gebruik je het niet. Je zegt heus niet: nu drie puntjes of het beletselteken.

Je kunt met dit beletselteken (of drie puntjes) aangeven:

  • Pauze in de tekst. Dat zeg je nu wel maar … heb je wel gelijk? Op deze manier probeer je een pauze aan te geven.
  • Opsomming. Als je zegt dat de winkel van alles verkoopt: kopjes, schoteltjes, mokken … dan moet de lezer de rest zelf maar  aanvullen.
  • Het geeft aan dat je de zin niet afmaakt: ‘Je kunt nu wel zeggen dat … ‘ maar hij liet me niet eens uitpraten.
  • Dat er een citaat is weggelaten. Geheel of gedeeltelijk.
  • Afbreking. Bij het afbreken van woorden in een tekst. Wil je zeggen dat hij een kl… is? Ze gooide de deur met een knal dicht.

Spellingsregels

spellingsregels voor de liefhebber …

Het staat niet in onze spellingsregels maar als het beletselteken aan het eind van een zin staat, zet je er geen punt achter. Het derde puntje is dan de hekkensluiter. Het uitroepteken of vraagteken blijft wel staan. Als de puntjes tussen haken staan, zet je wel een punt achter het haakje. Alhoewel niet opgenomen in de spellingregels, adviseert de Nederlandse Taalunie om voor én na het beletselteken een spatie te plaatsen, behalve als het beletselteken op een afgebroken woord volgt, of wanneer het tussen ronde of vierkante haken staat. Als het beletselteken aan het einde van de zin staat, komt er niet nog een punt achter: En toen werd het stil …

Gemakzuchtig cliché

ik vind ze wel fijn …

Op internet zie je het beletselteken te pas en te onpas voorbij komen. Het wordt snel een gemakzuchtig cliché. Ik ben ook zo’n exemplaar die de drie puntjes regelmatig gebruikt. Heerlijk vind ik ze. Je kunt er van alles mee zeggen.