toosten glas coctailToosten of proosten betekent letterlijk ‘heildronk, feestdronk’.  Cheers, zum Wohl, Na Zdrowie, Salud, Santé, enz. We toosten tijdens de jaarwisseling op het nieuwe jaar. Waarom doen we dat eigenlijk? 

Toosten of toasten?

Toast is een ander woord voor (uit het Engels) geroosterd brood (beschuit, biscotte) of een klein crackertje.  Dit Engelse woord kwam oorspronkelijk via het Frans uit het Latijn: ‘Tostus’. Dit kwam weer van het werkwoord ‘torrere’, dat drogen of verbranden betekent.  Misschien komt de verwarring met OA of OO door een verdwaalde spellingsfout, na te veel toosten en proosten? Als je verderop in mijn blog leest, zie je dat deze twee woorden steeds nauw met elkaar samenhangen. Taalkundig is ‘een toost uitbrengen met champagne en een stukje brie op een toastje’ , de juiste.

Bindmiddel

Sinds de oudheid wordt geroosterd brood gebruikt als bindmiddel. Ik gebruik zelf nog regelmatig oud brood als paneermeel of maak er croutons en tosti’s

toosten wijn brood middeleeuwen

brood in de kan

van.  Wie niet? Vroeger stopte men toast in allerlei dranken; wijn en whisky. Dit was vooral omdat de wijn in het leger en op schepen gewoon niet smaakte. Daarom gebruikte men soms als aanvulling wat honing of andere specerijen. Een andere, ietwat subtielere manier om zure en muffe wijn weer tot leven te wekken, was dus met toast. Dat legde je dan onder in de kan. In deze wereld kun je je dit niet meer voorstellen.  Zo’n mooie wijnkaraf met een plak brood op de bodem.
Dit brood werd niet weggegooid maar aan de belangrijkste gast gegeven na het leegschenken van de kan. Dit was dus de ‘toast’ (heildronk) voor deze drinker. Deze persoon moest dan wel even een klinkende tafelrede uitspreken. Al dan niet boven op de tafel.

Heildronk

toosten groep glazen

heildronk

De gewoonte om boven op een stoel of tafel te staan komt van vroeger. Door hoog te staan kon je je vijanden aan zien komen. De gastheer dronk wellicht samen met zijn gasten uit hetzelfde glas om te laten zien dat er geen vergif in de drank zat.  Dat waren nog eens tijden.  In de Middeleeuwen was glas om uit te drinken eerder uitzondering dan regel. Alleen aan het hof en op het kasteel werden glazen gebruikt. Voorbehouden aan de rijken. Meestal dronk ‘het volk’ uit aardewerken bekers en platte drinkkommetjes.

Bij een heildronk drink je dus op iemands gezondheid of welzijn waarbij je soms ook nog de (je) gebogen armen door elkaar steekt.

Leuke verhalen

toosten cheers drinken bier

cheers

Nog meer leuke verhalen.  Eén daarvan is het geluid van de klinkende glazen. Middeleeuws bijgeloof. Al snel kom je weer aan bij bovennatuurlijke wezens zoals engelen, demonen, feeën en kabouters. Om kwade wezens op afstand te houden, tikten mensen hun glazen met drank tegen elkaar. Het geluid zou deze geesten en enge wezens afschrikken. Nu denk je daar niet meer aan als je je glas tegen dat van je vriend of vriendin stoot. Op de camping maakt het plastic echt geen geluid. Niet erg.

toosten wijn glas rood alcoholTenslotte nog een andere uitleg. We zouden misschien  proosten (toosten) om verbondenheid met de ander te voelen. Weer ligt de basis voor deze verklaring,  in de middeleeuwen. Bij speciale gelegenheden ging een gemeenschappelijke beker rond waar iedereen een slok uit nam. Dat schept verbondenheid. Om hygiënische redenen werd die beker vervangen door individuele glazen. Vanaf dat moment begon men de glazen tegen elkaar te tikken, waarna gelijktijdig een slok genomen werd als teken van eenheid en verbondenheid.

Formele kringen

Nu vindt men het soms ongepast om met glazen te klinken. Dit wordt helaas geassocieerd met feestjes, waar de alcohol vrijelijk vloeit. In formele kringen krijg je ook nog eens te maken met de etiquette van wie er blijft zitten tijdens het toosten en wie niet.  In intieme kring of een kleiner gezelschap van familie of vrienden kan ‘klinken’ heel goed. Je laat op deze manier ook verbondenheid zien.  Je kunt een  ‘toost’  op die manier ook verbinden met een onderwerp of thema. Laat die etiquette varen als je elkaar gewoon alles goeds toe wil wensen. Blijf met elkaar verbonden.

 

toosten glas suzhou

cin-cin

Weetje:  De Italianen zeggen cin-cin. Dit is een soort nabootsing van het geluid dat de glazen maken bij het proosten. Maar in Japan moet je oppassen als je deze proost/toost uitbrengt. Het zou kunnen lijken op chin-chin … en dat is een aanduiding voor het mannelijk lid.