Avondmensen zijn inteliggenter en ochtendmensen gelukkiger

Avondmensen hebben moeite met opstaan. Dit is genetisch bepaald. Lastig en vervelend. Hoe snel tikt jouw biologische klok? Voelt vroeg wakker worden als een marteling? Kruip jij ook iedere avond te laat onder de wol of spring je als een fris hoentje uit je bed ‘s morgens?

Slaap bij mens en dier

Wij mensen zijn de enigen in ons soort die leven in een waak-slaapritme. Ongeveer een derde van ons leven. Dieren gaan slapen wanneer hun lichaam dat aangeeft. Wij niet. Wij slapen gemiddeld ook korter dan dieren. Stress bijvoorbeeld, maakt van ons lichaam een wekker. Sommige mensen zijn zelfs bang om te slapen. Het wereldrecord niet slapen staat op 18 dagen, 21 uur en 40 minuten. Als je zo lang wakker bent ga je hele rare dingen doen.

Slaappatroon van avondmensen

Wij passen ons slaappatroon aan op de manier waarop onze dagen zijn ingedeeld. Qua school- en werktijden is ons leven helemaal ingericht op ochtendmensen. Iedereen zou dus een ochtendmens moeten zijn. Helaas, pindakaas. Dat gaat niet lukken. Het biologische klokje is een genetische erfenis en staat niet bij iedereen hetzelfde afgesteld. Bij een avondmens (25% van de bevolking is uitgesproken avond- of ochtendmens) begint het aanmaken van melatonine later op de avond. De neiging om later gaan slapen is dan ook constant aanwezig. ’s Morgens vroeg opstaan is een regelrechte ramp. Je moet je brein er echt van overtuigen dat het tijd is om op te staan.

Sloten koffie en gevoelig voor drugs

Als je je als avondmens probeert aan te passen aan het ochtendmensen schema, loop je het risico op een ‘sociale jetlag’. Onbegonnen werk en ongezond. Je krijgt last van verminderde concentratie, vermoeidheid en diarree. Gemiddeld slaap je te weinig en moet je op wat voor manier dan ook compenseren. Als je een tijdje bewust niet naar je biologische klok luistert, loop je risico. Je gaat meer alcohol drinken en rookt meer. Het gebruik van koffie loopt uit de hand en je bent bovendien gevoelig voor drugs. Je krijgt depressieve buien, risico op diabetes 2 en je krijgt sneller diepe rimpels. Een verschrikkelijk ochtendhumeur ligt op de loer. Laat staan als je ’s morgens ook nog naar die rimpels moet kijken als je uitgeput voor de spiegel staat. In deze ‘sociale jetlag’ ontbijt je vaak zonder honger en loop je het risico dat dat goddelijke lichaam van je extra vet opslaat.

Vroeg opstaan is beter (?)

Uitslapen wordt vaak gezien als iets voor studenten en werklozen. Zeg maar de luie vakgroep onder ons. De kenners (ochtendmensen … ) beweren dat vroeg opstaan beter is dan uitslapen. De uurtjes voor twaalven tellen dubbel. Allemaal fabeltjes. Dit komt omdat veel mensen denken dat iedereen in de ochtend alerter, geconcentreerder en creatiever is. Dit gaat alleen op bij de groep vroeg uit bed springers. Avondmensen zijn juist niet productief in de ochtend. Dit moment ligt bij hun in de avond. Ochtendstond heeft niet voor iedereen goud in de mond. Dit soort spreekwoorden komen uit de tijd toen de huiskoe nog gemolken moest worden. Vroeg opstaan was destijds logisch. Nu is het je reinste terreur voor een avondmens om voor zonsopgang op te staan. Bij een feestje zullen de ochtendmensen sneller afhaken terwijl de avondmensen juist blijven hangen. Soms leidt dit tot wederzijds onbegrip.
In het weekend kun je best uitslapen. Je bent niet lui (laat het je niet aanpraten) maar hebt deze uurtjes gewoon hard nodig.

Slaap-waak cyclus

Tips voor avondmensen: Geen blauw licht in je slaapkamer, ga lekker laat naar bed, slaap uit en neem na het opstaan veel licht tot je. Zorg ook overdag voor een gezonde portie daglicht (aanmaak van vitamine D en serotonine). Ga lekker wandelen. Goed voor je botten maar ook belangrijk voor je geestelijk welzijn. Probeer je werk- en studietijden af te stemmen op je slaapbehoefte. Misschien mag je een paar dagen per week thuis aan de slag. Kijk je baas eens lief aan. We moeten aanvaarden dat er verschillen zijn tussen ochtend- en avondmensen. Wellicht is het tijd om slaap niet langer te zien als een noodzakelijk kwaad, maar als een fundamenteel en belangrijk onderdeel van het leven, waar we op een aandachtige manier mee om moeten gaan.

Ik was altijd een avondmens maar sinds mijn tekort aan B12 behoor ik tot de overige 50%. Slapen kan ik altijd wel. ’s Avonds val ik als een blok in slaap en ben er ’s morgens niet uit te branden. Behalve in tijden van extra drukte of stress. Dan staat mijn wekkertje om 6.00 uur afgesteld. Ook niet rampzalig want uiteindelijk zal alle stress weer verdwijnen.